Sen może być proroczy

Ostatnia aktualizacja: 02.07.2010 06:00

Umysł podczas snu być może nie jest najlepszym narzędziem dla krytycznego myślenia, jednak może rozwiązywać problemy. Tak przynajmniej twierdza naukowcy.

W czasie snu mózg wcale nie jest bezczynny. - "Niezależnie od stanu w jakim jesteśmy, czy na jawie, czy w śnie, ciągle rozpracowujemy te same problemy" - twierdzi Deirdre Barrett, psycholog z Uniwersytetu Harvarda. W czasie snu możemy zatem odnaleźć rozwiązania łamigłówek dręczących nas na jawie.

Jak uważa Barrett, sny mogły wyewoluować w innym celu, jednak w tej chwili spełniają dwie funkcje – pomagają mózgowi “uruchomić sie ponownie” i rozwiązać problem.

Wyjaśnianie znaczenia snów nie może uciec od odwołania do ewolucji. Być może marzenia senne są skutkiem ubocznym cyklu sennego. Pojawia się bowiem podczas ostatniej fazy snu, zwanej REM. Uważa się, że ten etap służy spełnieniu kilku funkcji: zapewnia odpoczynek umysłu, a także uzupełnia w mózgu związki chemiczne potrzebne do jego prawidłowego funkcjonowania, takie jak neuroprzekaźniki. Teorie te doprowadziły wielu do myślenia, że śnimy z powodu fazy REM. Psycholog Steven Pinker porównał sny do stanu czuwania w komputerze, twierdząc, że "być może tak naprawdę nie ma znaczenia, jakie treści się tam znajdują tak długo jak, pewne części mózgu będą aktywne".

Z kolei Zygmunt Freud zaproponował wizję snu jako spełnienia naszych ukrytych pragnień. - „Takie wynagrodzenie w wyimaginowanym świecie mogłoby trochę pomóc nam zaadaptować nasze instynkty w fizycznym świecie, co jest jednym z kluczowych punktów ewolucji" - twierdzi Barrett.

Barrett ma inne zdanie: - "Według mnie ewolucja nie dokonała się na marne, a różne rzeczy nie ewoluują tylko w jednym celu". Badaczka zauważyła także, że faza REM kształtowała się przez pewien okres czasu, od kiedy ssaki ewoluowały 220 milionów lat temu. - "Im dłużej coś istnieje w historii ewolucji, tym bardziej prawdopodobne jest, że obecnie spełnia to już inne funkcje" – mówi.

Barrett bada kwestię rozwiązywania problemów podczas snów przez ponad dekadę. W tym czasie udokumentowała mnóstwo interesujących zjawisk. W jednym z eksperymentów uczniowie college'u musieli rozwikłać w domu pewien problem. Zaskakujący był jednak sposób, w jaki mieli tego dokonać – a mianowicie podczas snu.
Problem, który mieli rozwiązać, nie był naukową łamigłówką. Było to proste pytanie, z którym jednak wcześniej nie mieli styczności. Ich zadaniem było, aby każdej nocy, zanim położą się spać, spróbowali skupić się na zadanym im pytaniu. Na koniec tygodnia, prawie połowa grupy śniła na temat tego problemu, a u 1/4 w snach zawarte było rozwiązanie. Jak się okazuje, w pewnych przypadkach, kiedy problemy są stosunkowo proste, niektórzy mogą rozwiązać je podczas snu.

Dowody na analityczna moc snu znajdują się także w źródłach historycznych. Barrett odnalazła przykłady dotyczące praktycznie każdego typu problemów, które zostały w ten sposób rozwiązane, zaczynając od matematycznych, a na artystycznych kończąc. Jednak wiele z nich było związanych z problemami, które wymagały indywidualnego uzmysłowienia sobie czegoś. Na przykład wynalazca wyobrażał sobie nowe urządzenie.

Sny jeszcze nie skończyły ewoluować. – „Myślę, że sny i faza REM będą prawdopodobnie dalej ewoluowały do bycia jeszcze bardziej użytecznymi, na tyle na ile nasze myślenie na jawie jest użyteczne" - powiedziała Barrett.

(pap/livescience.com/ew)

Zobacz więcej na temat: komputery psychologia

Tsunami najlepszej muzyki

Ostatnia aktualizacja: 02.08.2010 16:19

W piątek wieczorem rozpocznie się trzydniowy festiwal muzyki elektronicznej Audioriver 2010 r., po raz drugi jako Festiwal Świata Niezależnego.

Poranek 09.08.2010

Czwórka na Festiwalu Korelacje. Poznaj go z nami!

Języki obce w erze globalizacji. Czy angielski wystarczy?

Nowy utwór Quebonafide i zapowiedź pożegnalnego koncertu

Aleksandra Kot, czyli najmłodsza posłanka w sejmie

Jak Europejczycy patrzą na świat? Odpowiada Wojciech Jagielski

Psychodeliki. Szansa na zdrowie czy prosta droga do uzależnienia?