Upadek legendy: Stradivarius jak zwykłe skrzypce?

Ostatnie badania wykazały, że legendarne skrzypce Stradivarius wcale nie mają wyjątkowego brzmienia. Zespół muzyków bowiem… nie odróżnił ich brzmienia od dźwięku zwykłych, nowoczesnych skrzypiec.

To olbrzymie zaskoczenie. Brzmienie oryginalnych skrzypiec Antonia Stradivariego uznawane bowiem było dotychczas za wyjątkowe i niemożliwe do podrobienia. Tymczasem okazuje się, że wytrawne uszy skrzypków nie wyłapały dźwięku bezcennego egzemplarza wśród innych instrumentów.

Eksperyment przeprowadzono w ubiegłym roku podczas międzynarodowego konkursu skrzypków w Indianapolis. 21 muzyków zagrało na 6 instrumentach: trzech współczesnych i trzech wykonanych przez włoskich mistrzów ok. 1700 r. W słabo oświetlonym pokoju hotelowym muzycy dostali okulary do spawania. Skrzypce należało ocenić pod względem barwy dźwięku, reakcji instrumentu, projekcji przestrzennej dźwięku i wygody gry. Aby nie dało się wyczuć zapachu starego drewna, podróbki spryskano perfumami. W nieco ponad połowie przypadków skrzypkowie woleli nowe skrzypce, a choć były wysokiej jakości, zdecydowanie nie powstały w warsztacie mistrzów nad mistrzami.

- Dźwięk Stradivariusa w zasadzie nie różni się do dźwięku żadnych innych skrzypiec: polskich, niemieckich, włoskich albo francuskich – przekonuje Marek Pielaszek, prezes związku Polskich Artystów Lutników. – Fenomen tych skrzypiec został wywołany na potrzeby, jak powiedzielibyśmy dzisiaj, marketingu. Znam instrumenty, które nie są Stradivariusami i brzmią znacznie lepiej od oryginalnych Stradivariusów.

Zdaniem eksperta, każdy instrument brzmi inaczej, a zależności od akustyki pomieszczenia czy wilgotności powietrza. – Ten sam instrument w różnych warunkach akustycznych będzie inaczej odbierany – opowiada Pielaszek. – Inaczej w małym pomieszczeniu, pełnym ludzi, a inaczej w wielkiej sali koncertowej.

Dlatego, poza charakterystycznymi cechami, które poznać można wzrokowo, właściwie nie da się, zdaniem eksperta Czwórki poznać instrumentu po dźwięku.

Więcej na ten temat dowiesz się, słuchając całej rozmowy z audycji "W cztery oczy".

(kd)