Dr Magdalena Gawin i Łukasz Pawłowski/fot. W.Kusiński
Klasy społeczne to wielkie zbiorowości ludzi, których wspólną cechą jest zajmowanie podobnej pozycji rynkowej, czyli ludzi o podobnych zawodach, kwalifikacjach i stosunku do własności środków produkcji.
- Dopóki będzie istniał rynek pracy, a w kapitalistycznym systemie on musi istnieć, dopóty będziemy mieli podział na klasy w społeczeństwie – mówi Henryk Domański z Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk .
Choć teoretycznie wszyscy mamy te same możliwości i startujemy w tym samym życiowym "wyścigu", z czasem ludzie zaczynają się dzielić na grupy. Na ile ważne, w świetle tego, kim będziemy jako dorośli ludzie, jest to, kogo znali nasi rodzice, jakie mają wykształcenie?
– To, do której klasy społecnej będziemy przynależeć, to z pewnością kwestia cech osobowości – mówi Łukasz Pawłowski z tygodnika "Kultura Liberalna" . – Ale nie tylko. Liczą się też uwarunkowania strukturalne, systemowe, ekonomiczne, polityczne i rasowe, czyli pochodzenie etniczne, a także płeć.
Przez wiele lat podział klasowy społeczeństwa polskiego był prosty: istniała elita finansowa, inteligencja, klasa średnia i niższa. – Po roku 1989 nastąpił szybki awans społeczny wielu grup ludzi, przy czym z czasem nowy ład okazał się bardzo niestabilny - tłumaczy dr Magdalena Gawin z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. – Społeczeństwo polskie dziś, w dobie światowego kryzysu ekonomicznego przypomina "garnek, którym się potrząsa". Brakuje nam stabilności, wszystko się bardzo szybko zmienia.
Teraz coraz bardziej widoczna jest także tzw. podklasa, czyli ludzie, których materialna bieda wyrzuciła poza tradycyjną strukturę społeczną.
Samotne matki, dawni robotnicy rolni, ludzie młodzi i słabo wykształceni – to oni są statystycznie najbardziej zagrożeni trafieniem do tzw. podklasy, do której zaliczyć można już co dziesiątego Polaka.
Czy możemy spodziewać się dużych zmian klasowych w Polsce, czy młodych Polaków interesuje awans klasowy? O tym dyskutowaliśmy w audycji "4 do 4". Zapraszamy do wysłuchania nagrań ze studia Czwórki.
(kd)
