Matura - język polski. "Lalka" B. Prusa to jedna z najważniejszych lektur

Ostatnia aktualizacja: 24.03.2023 13:00
- "Lalka" to książka o wierze, rozpaczy w nowoczesnym społeczeństwie, kryzysie kultury, niewoli i jej skutkach - tłumaczył prof. Wiesław Ratajczak z UAM. - To kwestie podstawowe dla człowieka, dlatego "Lalka" jest tak ważną książką. 
Rok 1967. Reżyser Wojciech Jerzy Has (L) i aktorka Beata Tyszkiewicz (P) na planie filmu Lalka, wg Bolesława Prusa.
Rok 1967. Reżyser Wojciech Jerzy Has (L) i aktorka Beata Tyszkiewicz (P) na planie filmu "Lalka", wg Bolesława Prusa.Foto: PAP/Biernacki

"Lalka" wydawana była pierwotnie w odcinkach. Powieść społeczno-obyczajowa Bolesława Prusa pojawiała się w latach 1887-1889 w dzienniku "Kurier Codzienny". Jak tłumaczył prof. Wiesław Ratajczak z Uniwersytetu Adama Mickiewicza, wokół historii miłosnej stołecznego kupca Stanisława Wokulskiego i arystokratki Izabeli Łęckiej "oplatają się inne opowieści", a historia ich miłości to tylko "pretekst do poruszania wielu innych motywów". 

- Dzięki temu, że stary subiekt Ignacy Rzecki pisze pamiętnik, by uporządkować swoje życie i wspomnienia, mamy wgląd w to, co wydarzyło się w XIX wieku. Jest tu mowa o wielkich wydarzeniach epoki napoleońskiej, kulminacji europejskiego romantyzmu, jaką była Wiosna Ludów, uczestniczymy w postaniu węgierskim i poznajemy wydarzenia związane z powstaniem styczniowym. 

Jak podkreślał ekspert, Warszawa, jako miasto, skonfrontowana jest tu z Paryżem, i jest jednym z bohaterów tej lektury. - Paryż to nowoczesna, rozwijająca się prężnie metropolia, którą Wokulski jest zdumiony i pełen zazdrości. Warszawa także ma swój niezaprzeczalny urok, to miasto z teatrami, wyścigami konnymi, delikatnie zaznaczona jest też historia stolicy - tłumaczył prof. Wiesław Ratajczak. Jak podkreślał ekspert, "Lalka" jest powieścią rocznicową, bo wydaną w 25. rocznicę powstania styczniowego. - Nie mógł więc Bolesław Prus pominąć tego doświadczenia w biografiach swoich bohaterów - tłumaczył prof. Wiesław Ratajczak. - W sposób aluzyjny - by oszukać cenzorów - przypomniana jest tu także historia nieco dawniejsza - podkreślał.

Posłuchaj
06:07 _PR4_AAC 2022_04_21-12-46-27.mp3 Matura 2022 z języka polskiego. Omawiamy "Lalkę" Bolesława Prusa (Stacja Nauka/Czwórka) 

Czytaj także: 

Tłumaczył też, na czym polega "wątek metalu cięższego od powietrza". - Prus, wprowadzając go do powieści, chciał pokazać, że przyszłość zależeć będzie od naukowych wynalazków - tłumaczył prof. Wiesław Ratajczak. Jak podkreślał, od lat tematy poruszane w tej powieści pojawiają się na maturze. - Zdecydowanie można się spodziewać obecności "Lalki" także podczas tegorocznego egzaminu dojrzałości - podkreślał ekspert. 

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Weronika Puszkar

Materiał: Szymon Majchrzak

Data pierwszej emisji: 21.04.2022

Powtórka: 24.03.2023

Godzina emisji: 12.40

kd/pj

Czytaj także

Matura 2022. Czwórkowy Nieprzeciętny 2017 podpowiada, jak zdać fizykę

Ostatnia aktualizacja: 20.04.2022 14:30
Laureat plebiscytu Nieprzeciętni 2017 Mateusz Zaremba wysłał misję balonową w stratosferę. W Czwórce wraca do czasów matury i podpowiada co zrobić, by dziś zdać egzamin z fizyki i jeszcze się przy tym dobrze bawić.
rozwiń zwiń