Matura 2022. Historia last minute: obiekty pożądania w PRL

Ostatnia aktualizacja: 12.05.2022 18:30
Matury trwają, a 17 maja abiturienci przystąpią do egzaminu dojrzałości z historii. Jak co roku towarzyszymy im w tym najważniejszym dla nich sprawdzianie. Tym razem wraz z Justyną Majchrzak sprawdzamy, co w czasach PRL było przedmiotem pożądania. 
Fiat 125p w czasach PRL był obiektem pożądania niejednego rodaka. Na zdj. hala montażowa Fiata 125p  Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu, rok 1968.
Fiat 125p w czasach PRL był obiektem pożądania niejednego rodaka. Na zdj. hala montażowa Fiata 125p Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu, rok 1968. Foto: PAP/CAF/ Stanisław Czarnogórski

W czasach PRL większość produktów była obiektem pożądania. Począwszy od podstawowych towarów, takich jak zapałki, szampon czy papier toaletowy, po towary luksusowe takie jak telewizory, pralki lub samochody. Upaństwowiona po wojnie gospodarka nie nadążała z produkcją, a potrzeby nie malały.  Jednocześnie państwo tępiło prywatną inicjatywę. Małe sklepiki i zakłady rzemieślnicze działały na gospodarczym marginesie, a określenie "prywaciarz" miało pejoratywny wydźwięk.   


Junak - obiekt pożądania

Nieosiągalnym dla wielu były własne cztery kółka, więc sięgano po przynajmniej dwa. Niewątpliwie jednym z obiektów pożądania był Junak - mocny, czterosuwowy motocykl. Dawał on nie tylko poczucie wolności, ale także rozwiązywał problem zatłoczonej komunikacji miejskiej.

Innym obiektem pożądania była pralka wirnikowa Frania, którą produkowały Kieleckie Zakłady Wyrobów Metalowych SHL. W tych samych zakładach produkowano również motocykle. Pralka była luksusem takim jak telewizor. Trzeba było na nią wydać sześć ówczesnych pensji.


Muzyka z pocztówki

Nieco tańszy był adapter Bambino. Z niego odtwarzano między innymi pocztówki dźwiękowe, czyli mniejszą wersję płyty winylowej, na której można było nagrać ulubioną piosenkę z dedykacją. Płyty były w formacie tradycyjnej karty pocztowej z naniesioną warstwą z tworzywa, w której zapisana była ścieżka dźwiękowa, tak jak na płycie winylowej. Wynalazek ten, nieznany w krajach zachodnich, swego czasu był bardzo popularny w Polsce. 


Dżinsy nie dla każdego

Kolejny obiekt pożądania to dżinsy. - Były przedmiotem marzeń z tego powodu, że ich nie było - mówi prof. Małgorzata Szpakowska. - Bo jeżeli miałam dżinsy, to albo miałam pieniądze na nie, albo kontakty z zagranicą, albo wręcz byłam za granicą i tam sobie kupiłam.

Dzisiaj każdy z nas ma pod dostatkiem papieru toaletowego i kilka par dżinsów w szafie, a coś, co kiedyś było obiektem pożądania, jest codziennością. Co ciekawe, przedmioty deficytowe w PRL dzisiaj osiągają niemałe ceny na aukcjach, ale to już zupełnie inna historia.

***

Tytuł audycji: Czat Czwórki

Prowadzi: Piotr Firan

Materiał przygotowała: Justyna Majchrzak

Data emisji: 12.05.2022

Godzina emisji: 16.15

Czytaj także

Matura z Czwórką. Polski, matematyka, historia. Egzaminy wystartowały, a my wciąż powtarzamy materiał

Ostatnia aktualizacja: 13.04.2022 12:23
Radzimy, na jakie zagadnienia zwracać uwagę, pytamy o opinie ekspertów i sprawdzamy rozwiązania testów z poprzednich lat - to praktyczny poradnik.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Matura 2022 z matematyki. "Warto czytać pytania ze zrozumieniem"

Ostatnia aktualizacja: 12.04.2022 14:41
- Treść zadań trzeba czytać bardzo wnikliwie, szczegółowo i dokładnie, i nie należy się zrażać, jeśli początkowo nie mamy pomysłu na ich rozwiązanie - mówiła Kinga Gołębiewska, która przygotowuje uczniów do egzaminu z matematyki.
rozwiń zwiń