Średniowiecze. "Epoka jak róża w zimowym ogrodzie"
Lwów w 1918 roku liczył 206 tysięcy osób, jak podaje ówczesny spis ludności, z czego ponad 175 tysięcy posługiwało się językiem polskim jako ojczystym. Polacy mieszkający w mieście zdawali sobie doskonale sprawę z narastających wśród Ukraińców nastrojów nacjonalistycznych i dążenia do stworzenia niepodległego państwa. Zdobycie przez Ukraińców Lwowa - stolicy Galicji Wschodniej - miało być zwieńczeniem tych tendencji.
09:49 _PR4_AAC_zaklinacze_all_0.1_ 2020_10_31.mp3 Mija 100 lat od rozpoczęcia obrony Lwowa, rozmawiamy o zwycięstwie Polaków i "Orlętach Lwowskich" (Zaklinacze Czasu/Czwórka)
- Bezpośrednim powodem wybuchu walk była odezwa Ukraińskiej Rady Narodowej proklamująca Państwo Ukraińskie na terenach rozpadających się Austro-Węgier. Jego stolicą miał być Lwów - mówi ekspert. - Wcześniej z 31.10 na 1.11 Ukraińcy z zaskoczenia przejęli centrum miasta z rąk austriackich, dlatego strona polska spontanicznie stawiła opór.
Od samego początku wyraźne były olbrzymie dysproporcje pomiędzy stroną polską a ukraińską.
Po stronie polskiej walczyli mieszkańcy miasta. Główny trzon stanowiły organizacje konspiracyjne dowodzone przez zawodowych wojskowych, ochotnicy gimnazjaliści, harcerze, a przede wszystkim młodzież.
Zobacz także:
- Wynikało to z tego, że prawie wszyscy mężczyźni w wieku poborowym znaleźli się wcześniej na froncie powołani do armii austriackiej, do tego dochodziła epidemia grypy hiszpanki, która niosła za sobą duże straty ludzkie - mówi gość Czwórki. W efekcie w mieście pozostawali głównie starcy, młodzież i kobiety. W walkach również dużą część stanowiły kobiety z powołanej Ochotniczej Legii Kobiet. Wśród 6 tysięcy obrońców było ponad 1400 osób młodzieży poniżej 17 roku życia. Najmłodszy obrońca Jaś Kukawski miał 9 lat.
Zbrojną formację strony ukraińskiej stanowili głównie pochodzący spoza Lwowa żołnierze wcześniej walczący w armii austriackiej. Oprócz doświadczenia, siły ukraińskie również miały przewagę liczebną. Na początku walk dysponowali 1500 żołnierzami stojącymi naprzeciwko 500 uzbrojonych Polaków.
Zobacz także:
Determinacja, patriotyzm, doświadczenie dowódców oraz znajomość miasta jednak przechyliły szalę zwycięstwa na stronę polską w tej nierównej walce.
- Pod koniec listopada Ukraińcy wycofali się z miasta, ale front dość długo jeszcze przebiegał poza jego obszarem. Przez kilka miesięcy Ukraińcy próbowali odciąć Lwów, jednak po tym jak ruszyła polska ofensywa i zajęliśmy większą część Galicji Wschodniej miasto zostało ostatecznie przejęte 22 maja 1919 roku - tłumaczy gość audycji.
Symbolem tej heroicznej walki jest Cmentarz Orląt, będący częścią Cmentarza Łyczakowskiego. Niedaleko niego zginął bohater symbol Orląt Lwowskich 14-letni Jurek Biczant.
***
Tytuł audycji: Zaklinacze czasu
Prowadzi: Jakub Jamrozek
Gość: Prof. Mirosław Szumiło (Instytut Pamięci Narodowej)
Data emisji: 31.10.2020
Godzina emisji: 14.15
aw
