"Ojczysty - dodaj do ulubionych". Skąd się wzięło słowo "matura"?

Ostatnia aktualizacja: 04.05.2023 08:00
Wyraz przywędrował do nas z Niemiec. W oryginale wygląda tak samo - "Matur".  Wcześniej w języku łacińskim funkcjonował także przymiotnik "maturus", czyli "dojrzały". Dzisiaj dojrzałość sprawdzana jest właśnie na maturze.
Słowo matura pochodzi z łaciny, w której funkcjonował przymiotnik maturus, czyli dojrzały
Słowo "matura" pochodzi z łaciny, w której funkcjonował przymiotnik maturus, czyli "dojrzały"Foto: Shutterstock/Lukasz Calko

W ramach kampanii "Ojczysty - dodaj do ulubionych" w każdy wtorek i czwartek w audycji "Pierwsze słyszę" poznajemy ciekawostki językowe. Tym razem sprawdziliśmy, skąd pochodzi słowo "matura". 

Wyraz przywędrował do nas dopiero w XIX w. z niemieckiego: Matur. W niemieckim z kolei jest zapożyczeniem z gwary szkolnej - skróceniem dłuższego Maturitätsprüfung "egzamin dojrzałości" lub Maturitätszeugnis, czyli "świadectwo dojrzałości".

Pierwszy człon tych złożeń przeszedł do niemieckiego, po odpowiednim przekształceniu, z łaciny, w której funkcjonował przymiotnik maturus "dojrzały". Najpierw mówiono tak o owocach, a później - przez rozszerzenie znaczenia - także o ludziach. Polszczyzna również korzystała z łacińskiego wyrazu i na jego podstawie, na wzór przymiotnika "naturalny"  i niezależnie od zapożyczonej z niemieckiego "matury", stworzyła przymiotnik "maturalny".


Posłuchaj
01:29 Czwórka/Matura ojczysty dodaj do ulubionych 04.05.2023.mp3 "Ojczysty - dodaj do ulubionych". Skąd pochodzi słowo "matura"? (Pierwsze słyszę/Czwórka)

 

___

Kampania społeczno-edukacyjna "Ojczysty - dodaj do ulubionych" ma na celu propagowanie dbałości o poprawność polszczyzny oraz kształtowanie świadomości językowej Polaków. Dziennikarze Czwórki angażują się w projekt, prezentując w formie dźwiękowej ciekawostki językowe.

Kolejnych odsłon będzie można posłuchać we wtorki i czwartki w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 7.30. O pochodzeniu wyrażeń z życia codziennego opowie Martyna Matwiejuk

POSŁUCHAJ POPRZEDNICH ODCINKÓW <<<

Język polski należy do najtrudniejszych języków świata. Badanie pochodzenia słów i ich ewolucji to fascynująca podróż przez historię i zwyczaje. Martyna Matwiejuk w audycji "Pierwsze słyszę" o godz. 7.30 do końca roku będzie wyjaśniać, dlaczego niektóre memy powodują, że "śmiejemy się do rozpuku", sprawdzi też językowy rodowód "kundla", skąd się wziął "majsterklepka" i jaką miarą jest "łut szczęścia". 

Organizatorem akcji "Ojczysty - dodaj do ulubionych" jest Narodowe Centrum Kultury. Kampania trwa nieprzerwanie od 20 lutego 2012 roku, dnia poprzedzającego Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. "Ojczysty - dodaj do ulubionych" to najpopularniejszy kanał prowadzony przez centralne instytucje kultury poświęcony poprawnej polszczyźnie.

***

Na kolejne odsłony cyklu we wtorki i czwartki, w porannej audycji "Pierwsze słyszę"po godz. 7.30 zaprosi Martyna Matwiejuk.

mat. pras./kd/aw

Czytaj także

"Ojczysty - dodaj do ulubionych". Miłośnik, czy entuzjasta? 

Ostatnia aktualizacja: 27.04.2023 08:57
Czy określeń "miłośnik" i "entuzjasta" - wyrażających pełen pasji i zaangażowania stosunek wobec czegoś, można używać zamiennie?
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Ojczysty - dodaj do ulubionych". Skąd się wzięło słowo flaga?

Ostatnia aktualizacja: 02.05.2023 08:57
Flaga to słowo przechodnie. Do języka polskiego przywędrowało w XVIII wieku z języka niemieckiego. Język niemiecki zapożyczył je z języka holenderskiego, do którego z kolei flaga przeszła z angielskiego. 
rozwiń zwiń