Między "Carbolandem" a krainą "Kajś"

W poprzednim wydaniu Magazynu Bardzo Kulturalnego rozpoczęliśmy zwiedzanie z mikrofonem wystawy czasowej w Muzeum Emigracji – z kuratorem Maksymilianem Bochenkiem. Zabrakło czasu na kontynuację, zatem w tym wydaniu wyruszyliśmy raz jeszcze spod adresu: Polska 1 w Gdyni. Wystawa opowiada o emigracji polskich górników do kopalni we Francji i Belgii w latach 1919-1939. Składa się z dwóch części.

Część pierwsza jest dokumentalna, z monochromatycznymi fotografiami, filmami, gablotami, gromadzącymi wzruszające pamiątki. Znajduje się tam również ścieżka edukacyjna, atrakcyjna także dla dorosłych.

Część druga wystawy to, jak pisaliśmy tydzień temu, spełnienie marzeń dziewczynek o prawdziwym domku dla lalek. Tworzy ją instalacja Roberta Kuśmirowskiego, będąca doskonałą rekonstrukcją domu górnika-emigranta.

Całość próbowaliśmy, z oprowadzającym nas kuratorem, opowiedzieć dźwiękiem i zdjęciami powstającymi podczas naszej wyprawy. 

Górnicy wyjeżdżali oficjalnie do pracy w kopalniach z Polski, która, zrujnowana gospodarczo, odbudowywała się po zaborowym rozpadzie.

W tym wydaniu MBK cofnęliśmy się jednak również do miejsca w Polsce, którego tożsamość nie dla wszystkich była oczywista. Tam pozostałości po zaborach nie były wyłącznie materialne. To stamtąd większość emigrantów wyruszała do pracy we Francji i w Belgii. Takie przynajmniej jest pierwsze skojarzenie – ojczyzną górników był Śląsk. Kiedy, jak nie w tym wydaniu MBK, zajrzeć choćby do książki Zbigniewa Rokity?

Z ulicy Polskiej 1 w Gdyni poprowadziły nas więc dwie ścieżki: za granicę – do Carbolandu i z powrotem – do punktu wyjścia, mieszczącego się kajś.

Muzycznie pozostaliśmy myślami z tegoroczną noblistką Louise Glück, także – dodajmy – potomkinią emigrantów z Europy Środkowej.

Okładka książki "Kajś"

***

Tytuł audycji: Magazyn bardzo kulturalny 
Prowadzi: Barbara Marcinik
Wydawca: Wojciech Dorosz
Data emisji: 11.10.2020 
Godzina emisji: 14.06

Barbara Marcinik