Logo Polskiego Radia
Polskie Radio
Bartłomiej Makowski 13.06.2015

Alfred Rosenberg - architekt ideologii nazistowskiej

- Wierzymy, że ta wielka wojna stanowi proces rewolucji i czystości bilogicznej - mówił Alfred Rosenberg. Miał projektować budynki, zaprojektował zbrodniczą ideologię.
Alfred Rosenberg, źr. BundesarchivWikimedia CommonsdpAlfred Rosenberg, źr. Bundesarchiv/Wikimedia Commons/dp
Posłuchaj
  • Postać architekta ideologii nazizmu, Alfreda Rosenberga, przedstawia w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku" prof. Eugeniusz Cezary Król (10.09.2009)
Czytaj także

13 czerwca 2013, po blisko 70 latach, odnaleziony został  dziennik głównego ideologa rasistowskiego nazistowskich Niemiec, Alfreda Rosenberga. Był to jeden z dowodów oskarżenia w procesie norymberskim. Dziennik Rosenberga został przekazany przez władze amerykańskie Muzeum Holocaustu.
Rosenberg urodził się w 12 stycznia 1893 w Rewlu (obecny Tallin) w mieszanej, niemiecko-estońskiej rodzinie. Studiował architekturę w Rydze, a następnie inżynierię w Moskwie. Tam zastała go rewolucja październikowa. Jako kontrrewolucjonista wyemigrował do Niemiec.

 

Alfred Rosenberg podczas przemówienia Hitlera w 1932 roku, źr. Bundesarchiv/Wikimedia Commons/dp Alfred Rosenberg podczas przemówienia Hitlera w 1932 roku, źr. Bundesarchiv/Wikimedia Commons/dp


- Nie ma pełnej jasności, kiedy spotkał Adolfa Hitlera, być może już w 1919 lub 1920 roku. Obaj bowiem znaleźli się w tym samym kręgu działania jednej z organizacji ruchu volkistwoskiego. To był ruch, który narodził się w II połowie XIX wieku w Niemczech i stawiał sobie kilka podstawowych celów: po pierwsze oczyścić Niemcy z wpływów żydowskich, po drugie reprezentował pogląd, że tak, jak u Darwina w przyrodzie silny musi zwyciężyć słabszego, tak samo powinno dziać się w społeczeństwach i państwach, i wreszcie uważał, że Niemcom należne są obszary do życia - wyjaśniał prof. Eugeniusz Cezary Król w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku". - Należy tu wspomnieć także o Towarzystwie Thule, którego Rosenberg był członkiem, a Hitler sympatykiem. W starogermańskiej mitologii Thule oznacza odległe północne wyspy Europy, a w przenośni granicę absolutu.

Podatny grunt zbrodniczej ideologii
Tendencje nacjonalistyczne były silne wśród Niemców co najmniej od czasów rządów kanclerza Bismarcka. Po I wojnie światowej tendencje te podsycało jeszcze poczucie hańby przegranej. Poglądy Rosenberga gloryfikujące naród niemiecki podły na podatny grunt.
- Reprezentował on pogląd, że rozwój kulturalny zachodu zapoczątkowały plemiona germańskie, ale rosnąca potęga chrześcijaństwa, a wraz z nim: kasty kapłanów, przez którą rozumiał zarówno jezuitów, masonów jak i spiskowców międzynarodowego żydostwa, otóż kasta miała doprowadzić do upadku kultury germańskiej. Ale w czasach Rosenberga, wraz z rozwojem ruchu narodowosocjalistycznego, zbliżać się miał moment, kiedy z mitu krwi wyłoni się czyste rasowo germańskie imperium - wyjaśniał historyk.

 

Kijów, w centrum: Alfred Rosenberg, pierwszy z prawej: Erich Koch, źr. Bundesarchiv/Wikimedia Commons/dp Kijów, w centrum: Alfred Rosenberg, pierwszy z prawej: Erich Koch, źr. Bundesarchiv/Wikimedia Commons/dp

 

Zaufany człowiek Hitlera
Obaj z Hitlerem znajdowali się pod silnym wpływem ideologicznym Dietricha Eckarta, który był jednym z przywódców NSDAP w początkowych latach istnienia partii. Hitler darzył Rosenberga sporym zaufaniem.
- W razie, gdyby stało się coś Hitlerowi, lub partii, Rosenberg miał tworzyć organizację zastępczą i stanąć czasowo na jej czele i tak się stało – opisywał sytuację puczu monachijskiego gość audycji. - W 1934 roku Hitler mianował go swoim pełnomocnikiem ds. nadzoru całokształtu duchowego i światopoglądowego wychowania i szkolenia NSDAP.
Chwilą tryumfu Rosenberga była realizacja "Planu  Barbarossa", czyli ataku na ZSRR w 1941 roku. W lipcu tego roku roku Hitler mianował Rosenberga ministrem ds. terytoriów wschodnich.
- To były dwa plany postępowania Rosenberga. Z jednej strony uważał, że trzeba z powodów taktycznych przyznać określone ustępstwa, natomiast na pewno nie różnił się z Hitlerem w kwestii tego, że wschód jest obszarem przyszłej kolonizacji – komentował prof. Eugeniusz Król.
Za zbrodniczą działalność stanął przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze. Uznany winnym zbrodni wojennych, przeciwko pokojowi i ludzkości został skazany na śmierć. Wyrok wykonano 16 października 1946.
Posłuchaj audycji poświęconej Alfredowi Rosenbergowi z cyklu "Postacie XX wieku".

bm