Logo Polskiego Radia
Dwójka
Gabriela Skonieczna 04.01.2013

"Nie ma dziś miejsca na tolerancję religijną"

W wyniku globalizacji i masowych migracji, w miastach Europy spotykają się ze sobą religie z całego świata. - Z jednej strony grozi nam fanatyzm, z drugiej obojętność, bo sprawy religii przestają obchodzić Europejczyków - mówiła w Dwójce dr Agata S. Nalborczyk, islamistka.
Nie ma dziś miejsca na tolerancję religijnąGlow Images/East News

Punktem wyjścia dla Dwójkowej dyskusji na temat religii była wystawa "Bogowie – instrukcja obsługi”, która najpierw była pokazywana w Brukseli, a obecnie można ją oglądać w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. Ukazuje ona zarówno różnice jak i podobieństwa u wyznawców różnych wierzeń. We współczesnym świecie płaszczyzna styku między konkurującymi wyznaniami wydaje się być coraz większa. Tylko w Polsce zarejestrowanych jest 158 różnych Kościołów i związków wyznaniowych. Czy wieloreligijność może w przyszłości stać się zarzewiem społecznych konfliktów? Zdaniem pomysłodawcy wystawy, prof. Krzysztofa Pomiana, by tak się nie stało potrzebna jest rozsądna polityka państwa.

- Pojęcie tolerancji, nie jest pojęciem, którym powinniśmy się obecnie posługiwać - mówił gość Michała Nowaka. - Tolerancja była pojęciem, które miało swój sens w XVII wieku, kiedy panujące w Europie kościoły katolickie i protestanckie musiały nauczyć się współżyć z mniejszościami religijnymi. W dzisiejszym świecie żadne wyznanie nie toleruje drugiego, ponieważ żadne nie ma pozycji panującej, państwa są świeckie. I ten status jest podstawowym gwarantem pokojowego współistnienia różnych religii - podkreślał Krzysztof Pomian.

Zdaniem etyka, Jana Hartmana świeckość państwa w najbliższej przyszłości będzie przedmiotem konsekwetnych ataków ze strony różnych Kościołów. – Dla religii o charakterze mesjanistycznym każda świeckość jest zagrożeniem. Religie o charakterze misyjnym oczekujące zbawienia ludzkości poprzez przyjęcie jedynego prawdziwego Boga siłą rzeczy muszą być niechętne neutralizującej te aspiracje równości - zwracał uwagę.

Tolerancja religijna w I Rzeczpospolitej >>>

W dyskusji przeprowadzonej w "Przestrzeniach kultury" udział wzięli, prof. Piotr Balcerowicz - orientalista, prof., dr Agata S. Nalborczyk - islamistka, ks. dr Wojciech Kłuj - teolog, Paweł Matwiejczuk - współtwórca warszawskiej wersji wystawy "Bogowie - instrukcja obsługi"