Leżący nieopodal Nowogródka i blisko Świtezi dwór w Czombrowie jest najbardziej prawdopodobnym pierwowzorem Soplicowa. - Dziad Adama Mickiewicza, Mateusz Majewski był ekonomem dworu w Czombrowie. Jego córka Basia, matka poety, była we dworze panną apteczkowa - tłumaczy Joanna Puchalska, potomkini ostatnich właścicieli. Mickiewicz zapewne słyszał historie związane z dworem od matki. Jest bardzo prawdopodobne, że właśnie w Czombrowie po raz pierwszy w życiu widział on większy dwór - Zaosie był to tylko niewielki folwarczek. Dwór czombrowski z całą pewnością leżał na trasie szkolnych wycieczek Mickiewicza.
- Co ciekawsze, z dworem związana jest też historia sąsiedzkiego sporu o tzw. Zeletowszczyznę, która bardzo przypomina tę z "Pana Tadeusza" - tłumaczy Puchalska. Z dokumentów sądowych wynika, że istotnie dochodziło do zajazdów, w jednym z nich brał udział dziadek wieszcza, Mateusz.
Zresztą położenie Combrowa przypomina nieco opis w "Panu Tadeuszu". Dwór leżał "nad brzegiem ruczaju, na pagórku niewielkim". Był tam duży ogród, staw i młyn. Przed II wojną światową rósł niedaleko dworu niewielki gaj ze starymi topolami, który można porównywać do "brzozowego gaju". Park dworski ciągnął się kilkaset metrów i kończył wzgórzem zwanym Horodyszczem lub Horodyszczykiem. Jest to okazałe grodzisko o średnicy około 50 metrów, ze śladami fosy i wałem. Grodzisko porastają piękne dęby. Ponoć miał tu kiedyś stać zamek wojewody Stefana Kurcza, dawnego dziedzica Czombrowa. Prawdopodobnie za czasów młodości Adama istniały jeszcze jego ruiny.
Audycję przygotowała Anna Lisiecka.
W "Kulturalnym wieczorze z Jedynką" prezentujemy kolejne księgi "Pana Tadeusza" z okazji zbliżającego się Roku Mickiewiczowskiego.
(lu)
Aby wysłuchać całej audycji, wystarczy wybrać "Dwór w Czombrowie" w ramce po prawej stronie.