Piloci nie są odporni na złudzenia wzrokowe – wynika z naukowego raportu psychologów Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej. Czy wiek kapitana statku powietrznego wpływa na jego sprawność w czasie lotu? Każdy, kto widział kokpit samolotu pasażerskiego albo wojskowego MiG-a 29 czy Su-22 pamięta mnogość przyrządów, mierników, przełączników czy kontrolek.
Pilot w ciągu jednej minuty może maksymalnie do 120 razy przenieść uwagę z przyrządu na przyrząd, przeznaczając na operację 0,5 sekundy. Czy ilość informacji pochodzących z aparatury pokładowej informującej o sprawności urządzeń, układów uzbrojenia i pilotowania oraz ograniczeń eksploatacyjnych samolotu nie przekracza bariery percepcyjnej ludzkiego mózgu?
Zobacz lądowanie samolotu pasażerskiego Boeing 767 z kabiny pilotów.
Przyrost informacji, które pilot musi przetworzyć w czasie lotu, powoduje u niego zwiększenie napięcia emocjonalnego. Jeśli dopływ informacji jest większy niż 5 b/s, pilot nie nadąża z ich analizą, a poziom stresu rośnie u niego lawinowo. Łatwo wyobrazić sobie, jak w takich warunkach zmniejsza się bezpieczeństwo prowadzenia maszyny, głównie w czasie lądowania czy lotu koszącego np. w samolotach wojskowych.
Jak wynika z badań, pilot przetwarza zarówno informacje docierającego z jego własnego ciała, jak i z kokpitu samolotu, ale i z tego, co dzieje się w atmosferze (pogoda czy zmiany ciśnienia). Jeśli lotnik nie poradzi sobie z analizą i konfliktem poznawczym "przyrządy-ciało", a jeszcze ulegnie dodatkowo dezinformacyjnym sygnałom czy złudzeniom wzrokowym, może popełnić groźny w skutkach błąd w pilotażu.
W audycji opowiadamy o tych badaniach, które mają pomóc zarówno w procesie rekrutacji do zawodu pilota, jak i w treningu dezorientacji przestrzennej u młodych pilotów lotnictwa wojskowego oraz cywilnego (np. prywatne awionetki).
W audycji biorą udział eksperci: dr Hanna Bednarek – Uniwersytet Łódzki i Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, specjalistka z dziedziny psychologii poznawczej i lotniczej, płk dr Krzysztof Kowalczuk – lekarz z Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej i pilot mjr Marek Gąsik.
Rozmawiał Artur Wolski.
(ag)