Logo Polskiego Radia
Jedynka
Andrzej Gralewski 03.06.2014

Kawałek Słońca na Ziemi

Reportaż Doroty Truszczak z Greifswaldu w Niemczech, gdzie w Instytucie Fizyki Plazmy Max Planck otwarto eksperymentalny reaktor syntezy jądrowej Wendelstein 7-X (W7-X).
Eksperymentalny reaktor syntezy jądrowej  Wendelstein 7-X w Instytucie Fizyki Plazmy im. Maxa Plancka w GreifswaldzieEksperymentalny reaktor syntezy jądrowej Wendelstein 7-X w Instytucie Fizyki Plazmy im. Maxa Plancka w GreifswaldzieWikipedia CC 3.0/Max-Planck-Institut für Plasmaphysik, Tino Schulz

To krok milowy na drodze do opracowania technologii budowy elektrowni termojądrowej, w której energia będzie produkowana z wykorzystaniem zjawisk podobnych do tych, jakie zachodzą na Słońcu. Fuzja termojądrowa to proces połączenia dwóch atomów, np. deuteru z deuterem (D-D) albo deuteru i trytu (D-T), które tworzą inny atom - hel, przy okazji wydziela się energia.

W tym unikatowym w skali świata projekcie pracują także polscy naukowcy i inżynierowie. Stellarator, bo tak nazywa się urządzenie, ma za zadanie wytworzyć i utrzymać plazmę, w której zachodzą reakcje  syntezy termojądrowej. Panuje w nim ekstremalna temperatura dochodząca do 100 mln stopni.

O budowie elektrowni termojądrowej naukowcy marzą już od lat 50 ubiegłego wieku. Opanowanie zjawiska do celów energetycznych dałoby tysiące razy więcej energii, niż obecne zasoby energetyczne Ziemi. Naukowcy żartobliwie mówią, że to byłaby najbardziej demokratyczna forma energii. Paliwem mają być pierwiastki lekkie uzyskiwane z wody. W7-X kosztuje 2 mld euro. Polski wkład to 6,5 mln euro.

Nauka w Polskim Radiu >>>

Goście: prof. Włodzisław Duch - wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego, Guenther Oettinger - komisarz ds. energii UE, prof. Thomas Klinger (Max Planck Institut), prof.Grzegorz Wrochna - dyrektor Narodowego Centrum Badań Jądrowych, prof. Marek Jeżabek - dyrektor Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie, prof. Jacek Jagielski - polski koordynator projektu, prof.Maciej Chorowski (Politechnika Wrocławska), prof. Andrzej Gałkowski - dyrektor Instytutu Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy,   przedstawiciele polskiego przemysłu: Henryk Furmańczyk (Zakład Techniki Próżniowej Tepro w Koszalinie), Piotr Grzegory (Kriosystem).

(ag)