Logo Polskiego Radia
Jedynka
Tomasz Jaremczak 15.11.2013

Filmowa Papusza. Kobieta wrażliwa i silna

- Zmaga się od urodzenia z przeciwnościami losu, a gdy jej poetycka dusza staje w kontrze do tego, co ją spotyka, okazuje się, że jest niezłomna i potrafi postawić na swoim - powiedziała w radiowej Jedynce Jowita Budnik, która w filmie Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauzego wcieliła się w postać romskiej poetki.
Jowita Budnik jako Papusza. Kadr z filmuJowita Budnik jako Papusza. Kadr z filmumateriały prasowe: next-film.pl

Film "Papusza” to oparta na faktach dramatyczna historia Bronisławy Wajs, pierwszej romskiej poetki, która spisała swoje wiersze. To też historia spotkania poetów, bo jej wielki talent dostrzegł Jerzy Ficowski, który zachęcił poetkę, aby zapisywała swoje utwory, i przetłumaczył je na język polski. Nie byłoby to możliwe bez wstawiennictwa i pomocy trzeciego poety - Juliana Tuwima.

Jowita Budnik wyjaśniła w rozmowie z Joanną Sławińską, że Papusza sprzeciwiła się romskiej tradycji i zwyczajom. Kobieta nie może przeciwstawić się woli społeczności. Papusza to zrobiła, co świadczy, jak niezwykle silna była to postać. Z drugiej strony krucha, wrażliwa i delikatna. - Dramatyczne wydarzenia przypłaca ogromnymi cierpieniami i chorobą duszy - powiedziała Budnik.

Zdaniem aktorki ewenementem jest już sam fakt, że Papusza jako kilkunastoletnia dziewczyna zapragnęła pisać i czytać. Romowie byli wręcz wrogo nastawieni do słowa pisanego. W ich kulturze funkcjonuje jedynie przekaz mówiony. - W tej kulturze nikt nigdy nie przywiązywał wtedy wagi do słowa pisanego. Było to traktowane jako coś obcego, coś co jest groźne i nieprzyjazne -  podkreśliła.

"Papusza" to też pierwszy polski film, w którym 80 procent dialogów jest prowadzonych w języku romskim. Jowita Budnik podkreśliła, że na jego naukę poświęciła 10 miesięcy. Nie mówi biegle, ale jest w stanie zrozumieć to, co Romowie do niej mówią. W nauce języka, a potem podczas kręcenia filmu pomagał jej specjalny konsultant.

Na planie Papuszy występują też prawdziwi Cyganie, ale trudno byłoby nazwać ich statystami. Byli po prostu sobą. - Oni stworzyli to kino - podkreśliła Jowita Budnik. Niewątpliwym atutem filmu są też czarno-białe zdjęcia autorstwa Krzysztofa Ptaka i Wojciecha Staronia. Muzykę napisał natomiast Jan Kanty Pawluśkiewicz.

>>> Jan Kanty Pawluśkiewicz o muzyce do filmu "Papusza"

Rozmawiała Joanna Sławińska.

Papusza wchodzi na ekrany polskich kin w piątek 15 listopada. W rolach głównych zobaczymy Jowitę Budnik, Antoniego Pawlickiego i Zbigniewa Walerysia.

tj

"Muzyczna Jedynka" na antenie radiowej Jedynki od poniedziałku do piątku między godz. 13.00 a 15.00. Zapraszamy!