Logo Polskiego Radia
polskieradio.pl
Monika Bukowska 05.07.2024

Walter Gropius. Twórca nowoczesnej architektury

– Już jako uczeń szkoły średniej zdecydowałem, że zostanę architektem – mówił Walter Gropius. – Instynktownie buntowałem się przeciwko narastającej brzydocie przemysłowego miasta.
Walter Gropius, aut. Louis Held (1919Walter Gropius, aut. Louis Held (1919Wikipedia/domena publiczna

5 lipca 1969 roku zmarł Walter Gropius, niemiecki architekt, współtwórca Bauhausu, przedstawiciel modernizmu i funkcjonalizmu.

– Jego nazwisko wymienia się obok Le Corbusiera jako jednego z twórców nowoczesnej architektury – mówił Jan Owsiński w audycji Polskiego Radia z 1971 roku. – W sztukach plastycznych działał jako organizator, nauczyciel, a przede wszystkim ideolog wzornictwa przemysłowego. 

Walter Gropius urodził się 18 maja 1883 w Berlinie, który był wówczas jednym z czołowych ośrodków sztuki. Jego postawę ukształtowały trzy zjawiska: rozwój przemysłu i urbanizacji, powszechność elektryczności, rozwój motoryzacji, kinematografii oraz narodziny sztuki współczesnej.

Posłuchaj
26:03 Walter Gropius - architektura związana z życiem.mp3 O koncepcjach twórczych i dokonaniach Waltera Gropiusa mówi doc. dr Andrzej Wróblewski, aud. Jana Owsińskiego z cyklu "Ludzie, epoki, obyczaje" (21.03.1978) 

W 1908 roku został asystentem Petera Behrensa w Berlinie, gdzie pracowali również Ludwig Mies van der Rohe i Le Corbusier. To był początek niezwykłej drogi tego genialnego twórcy.

Bauhaus 

W 1919 roku założył nowoczesną uczelnię artystyczną - Bauhaus. Największy nacisk (jako jej dyrektor) kładł na wszechstronne kształcenie przyszłych projektantów.

– Bauhaus była to rzeczywiście pierwsza na świecie nowoczesna szkoła projektowania – podkreślał doc. dr Andrzej Wróblewski w audycji Jana Owsińskiego w 1971 roku. – Szkoła, która istniała tylko przez 14 lat wychowała niewielu, tylko 500 uczniów. Jednakże ten krótki okres doświadczenia Bauhausu i ewolucja programu tej szkoły, wywiera piętno na szkołach wzornictwa przemysłowego do dziś.

Program Bauhausu był rewolucyjny, dla wielu tego typu ośrodków nieosiągalny do dziś. Walter Gropius zebrał tam wielu wybitnych twórców tego czasu reprezentujących wiele różnych dziedzin i stylów, np. Wassily Kandinsky, Paul Klee, Oskar Schlemmer, Ludwig Mies van der Rohe czy Hannes Meyer.

Nowa estetyka

Budynki, które projektował są przykładem prostoty i funkcjonalności. Spopularyzował użycie szkła na dużą skalę. Bryła budynku miała być raczej rzeźbą wkomponowaną w ulicę, a nie jedynie fasadą. Gropius szczególnie interesował się budownictwem mieszkaniowym i przemysłowym, co do tej pory nie zwracało tak dużej uwagi architektów. Był jednym z projektantów Simensstadt w Berlinie – ogromnego kompleksu mieszkaniowego.

Posłuchaj
10:38 Walter Gropius - koncepcje i dokonania.mp3 Czym jest architektura według Waltera Gropiusa? Tłumaczy architekt Tadeusz Barucki, aud. Andrzeja Czerniewskiego (3.08.1971)

– Gropius przywiązywał ogromną wagę do wartości plastycznych nowych technologii, które się w tym czasie pojawiły w XX wieku – zaznaczał doc. Wróblewski. – Ludzie z kręgu Gropiusa próbowali zobaczyć zupełnie inne wartości formalne konstrukcyjne i ekspresyjne w tych nowych tworzywach.

Po dojściu do władzy NSDAP i Adolfa Hitlera Gestapo zajęło budynek Bauhausu i niemożliwa była dalsza edukacja młodych architektów. Uczniowie Bauhausu skazani byli na emigrację. Wyjechał także sam Gropius. W 1937 roku na stałe osiadł w USA, gdzie aż do emerytury wykładał na Uniwersytecie Harvarda. Zmarł w Bostonie w wieku 86 lat.

Posłuchaj audycji i poznaj filozofię architekta, który ukształtował współczesne myślenie o budownictwie.

mb