Dokładnie 220 lat temu, 13 września 1803 roku, urodził się Maurycy Mochnacki, działacz i publicysta polityczny, uczestnik powstania listopadowego.
Choć żył tylko 31 lat, a lata jego aktywności można policzyć na palcach jednej ręki, to został zapamiętany jako herold polskiego romantyzmu. Jak każdy człowiek niepospolity miał zarówno wielbicieli, jak i zagorzałych wrogów. Tak w czasie swojego krótkiego życia, jak i po śmierci.
- Wyprzedzał świadomość patriotycznego społeczeństwa. Trzy lata działalności emigracyjnej w skłóconym Paryżu uczyniło z niego bohatera – mówił o Mochnackim redaktor Jerzy Mikke w archiwalnej audycji Polskiego Radia z 1993 roku.
14:54 maurycy mochnacki___425_93_iv_tr_0-0_1033323137574a2c[00].mp3 Maurycy Mochnacki - audycja Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie". (PR, 13.11.1993)
Mochnacki był słuchaczem Szkoły Podchorążych i wraz ze swym bratem brał udział w wielu spiskach przeciwko carowi Mikołajowi I. Od 1829 roku należał do Sprzysiężenia Piotra Wysockiego, które postawiło sobie za cel wywołanie powstania i taką drogą odzyskanie przez ojczyznę wolności.
To właśnie członkowie Sprzysiężenia w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku zaatakowali Belweder i wywołali powstanie listopadowe. Mochnacki brał udział w bitwie o Olszynkę Grochowską, został ranny. Później walczył m.in. pod Okuniewem i w bitwie pod Ostrołęką, w której został wielokrotnie ranny. Został odznaczony Orderem Vitruti Militari.
Po klęsce powstania Mochnacki znalazł się na emigracji. Pisał, że Polska była jego jedynym romansem. Jest autorem rozprawy "Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831".
Dowiedz się więcej o kontrowersyjnej postaci Maurycego Mochnackiego z audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie".
im/mjm