Logo Polskiego Radia
PolskieRadio24.pl
Monika Bukowska 07.03.2024

Arkady Fiedler - wielkie podróże i Dywizjon 303

Jako podróżnik zwiedził niemal cały świat. Jego książki należą dziś do klasyki literatury podróżniczej. Na historiach opisanych przez Arkadego Fiedlera wychowały się pokolenia żądnych przygód obieżyświatów. 7 marca mija 39. rocznica śmierci Arkadego Fidlera. 

Zainteresowanie przyrodą rozbudził w nim w dzieciństwie jego ojciec Antoni.

– Mój ojciec nauczył mnie kochać rzeczy, obok których inni ludzie przychodzili obojętnie – mówił Arkady Fiedler w audycji "Mój ojciec i dęby" (PR, 1974)


Posłuchaj
03:22 fiedler_mój ojciec i dęby.mp3 Arkady Fiedler opowiada o narodzinach swojej pasji, aud. Marii Dzięgielewskiej "Mój ojciec i dęby" (PR, 26.12.1974)

 

Marzenia, które stały się rzeczywistością

Pięcioletniego Arkadego ojciec zabrał na wycieczkę na obrzeża Poznania. Jego dziecięce przeżycie przerodziło się w pasję życiową.

– Wyszliśmy na polanę, na której rosła wysoka trawa, wiele barwnych kwiatów i wiele słońca, aż przyjemnie raziło – wspominał Arkady Fiedler w audycji "Biografia dźwiękowa". – Doznałem na ten widok jakiegoś wstrząsu. Tak silnego i dziwnego, że echo jego pozostało we mnie przez długie lata.

W wieku 20 lat Arkady Fiedler rozpoczął studia filozoficzne i przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego naukę przerwał wybuch I wojny światowej oraz wcielenie do armii niemieckiej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości brał udział w powstaniu wielkopolskim.

W 1926 roku wydał pierwszą reportażową relację z wyprawy "Przez wiry i porohy Dniestru". Rok później odbył swoją pionierską wielką podróż do Brazylii. Jego pracą badawczą zainteresowały się muzea i placówki naukowe. W 1933 roku Fiedler spełnił swoje marzenie o wyprawie do Amazonii. Stamtąd przywozi kolejny bestseller "Ryby śpiewają w Ukajali".

Przygodę przerwała wojna

Kiedy Niemcy w 1939 roku zaatakowali Polskę, Arkady Fiedler przebywał na jednej z wysp Polinezji Francuskiej. Natychmiast podjął decyzję o powrocie do Francji i zaciągnięciu się do armii polskiej. W lutym 1940 roku dotarł ze swoim oddziałem do Wielkiej Brytanii, gdzie poznał lotników walczących w bitwie o Anglię. Zebrany materiał posłużył mu do napisania słynnej książki o ich losach pt. "Dywizjon 303".

Bitwa o Anglię - zobacz serwis specjalny

Jeszcze w czasie wojny, w 1943 roku, ożenił się z Marią Maccariello. W 1947 roku wraz z dwoma synami wrócił do Polski i zamieszkał w Puszczykowie pod Poznaniem. 26 lat później w swoim domu otworzył prywatne muzeum podróżnicze, gdzie wystawił swoje bogate zbiory przywiezione z najdalszych zakądków świata.

Powrót do egzotycznego świata

Towarzysze podróży Fiedlera wspominają, że pisanie sprawiało mu wielką trudność. Bardzo długo pracował nad każdą stroną, a później wielokrotnie przerabiał gotowe już teksty. Co ciekawe, zawsze pisał piórem i atramentem. Jak przystało na rodowitego poznaniaka był człowiekiem bardzo oszczędnym, mimo że dzięki popularności swoich książek nie miał problemów finansowych i bez wyrzeczeń mógł dalej podróżować.


Posłuchaj
18:28 fiedler_biografie_dźwiękowe.mp3 Podróżnik i oszczędny Poznaniak - jaki był Arkady Fiedler? Rozmawiali Zdzisław Beryt, Janusz Dembski, Zbigniew Staszyszyn, Józef Ratajczak, aud. Anny Borkowskiej z cyklu "Biografia dźwiękowa" (PR, 11.03.1995)

 

Arkady Fiedler odbył w swoim życiu 30 wypraw. Na ich podstawie napisał 32 książki, które zostały przetłumaczone na 23 języki i wydane w ponad 10 milionowym nakładzie. Co roku muzeum jego imienia wręcza nagrody "Bursztynowego Motyla" polskiemu autorowi książki podróżniczej.

– Obrzędy prymitywnych ludów i ich barwność straciły w obecnych czasach swą atrakcyjność – opowiadał o swoich zainteresowaniach Arkady Fiedler w audycji "Pisarz i książka” w 1974 roku. – Zniwelowały się pod wpływem nowych prądów. Natomiast wciąż atrakcyjne dla mnie są niektóre cechy ludów pierwotnych: ich głęboka znajomość sił przyrody i zdolność szczerej przyjaźni.


Posłuchaj
07:09 Arkady_fiedler_pisarz i książka.mp3 Arkady Fiedler opowiada o tym, co go najbardziej fascynuje w podróżach, aud. z cyklu "Pisarz i książka" (PR, 2.02.1974)

Arkady Fiedler podchodził do swoich wypraw z wielką pasją. W swoich książkach przekazywał ją kolejnym pokoleniom. Egzotyczny, pełen rytuałów i nieokiełznanej przyrody świat przedstawiał w czasach, kiedy w kraju panowała szara rzeczywistość PRL.

– Do przyrody podchodzę przede wszystkim uczuciowo i z sercem – wyznał Fiedler w audycji Marii Dzięgielewskiej w 1974 roku. – Kochając słońce nie zamykam oczu na cienie, chociaż wiem, że w życiu jest więcej słońca niż cieni. O tym właśnie piszę w moich książkach.

 

Posłuchaj
00:58 7dni_w_kraju_i_na_świecie_urodziny.mp3 Relacja z 90. urodzin Arkadego Fiedlera, fragm. aud. z cyklu "7 dni w kraju i na świecie" (PR, 2.12.1995)

 

mb/im