Przygotowana przez resort nauki reforma zakłada m.in., że najsłabsze instytuty badawczo-rozwojowe zostaną zlikwidowane. Oceny dokonać ma specjalnie powołany komitet ewaluacji jednostek naukowych.
- Jesteśmy świadkami historycznego wydarzenia. Zgodności zarówno społeczności naukowej, jak i politycznej zgody na pewne zmiany - mówi Maria Orłowska, wiceminister Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Początek nie był taki obiecujący, projekty ustaw wywoływały duże kontrowersje. Nie było łatwo. Ale muszę powiedzieć i docenić, że odbyła się niezliczona liczba konsultacji. Przedstawiciele ministerstwa wsłuchiwali się w głosy społeczności naukowej i mamy dzisiaj taki stan, że pewnie nie ma nikogo, kto byłby w pełni zadowolony z projektów ustaw, ale można powiedzieć, że istnieje nadzieja związana z nowymi ustawami - dodaje prof. Michał Kleiber, prezes Polskiej Akademii Nauk.
Projekt rządowy zakłada m.in. także, że zmniejszy się tzw. finansowanie statutowe jednostek naukowych, czyli finansowanie ich bieżącej działalności, a więcej pieniędzy zostanie przeznaczone na konkretne projekty badawcze przyznawane w trybie konkursu. Większość kompetencji Ministerstwa Nauki Szkolnictwa Wyższego dotyczących dystrybucji pieniędzy na badania zostanie przekazana do dwóch specjalnych agencji płatniczych. Będą to już istniejące Centrum Badań i Rozwoju oraz mające powstać w Krakowie Narodowe Centrum Nauki. Pierwsze z nich będzie rozdzielać fundusze na badania stosowane, a drugie na badania podstawowe.
Do tego wszystkiego dochodzi nowa ustawa o Polskiej Akademii Nauk (PAN), która ma umożliwić restrukturyzację instytutów, np. ich konsolidację. PAN ma być nowocześniej zarządzana. Mają zostac powołane rady kuratorów, które będą działać przy każdym wydziale. Wprowadzono także zapis uniemożliwiający pełnienie ważnych funkcji przez osob, które ukończyły 70 rok życia.
O pracach nad reformą nauki Przemysław Szubartowicz rozmawiał ze swoimi goścmi, którymi byli: Maria Orłowska , wiceminister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. Michał Kleiber, prezes PAN oraz doc. Piotr Garstecki, Instytut Chemii Fizycznej PAN.