Logo Polskiego Radia
Jedynka
Tomasz Jaremczak 07.04.2014

Genetyka, geny, DNA, czyli medycyna XXI wieku

Nawet zamiłowanie do czytania książek i poglądy polityczne mogą być uwarunkowane genetycznie. Istnieje też wiele chorób, o których wiadomo, że jest duże prawdopodobieństwo ich przekazania następnemu pokoleniu.
Genetyka, geny, DNA, czyli medycyna XXI wieku GlowImages/EastNews

Niektóre schorzenia są bardzo wyraźnie zapisane w kodzie genetycznym. Należą do nich m.in. schizofrenia i cukrzyca typu II. W ich przypadku można nawet postawić znak równości między obecnością wariantu genetycznego, a chorobą.

- Każda choroba może mieć podłoże genetyczne. Każda jest rzadka indywidualnie, ale ponieważ jest ich dużo to odpowiadają za istotną  cześć chorób występujących u człowieka - powiedział w debacie medycznej Jedynki prof. Rafał Płoski, kierownik Zakładu Genetyki Medycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Jak tłumaczył, na drugim biegunie są choroby, gdzie warianty genetyczne lekko modulują podatność. W tym przypadku za występowanie choroby odpowiada np. środowisko i dieta.

Z Jedynką zdrowiej - słuchaj na moje.polskieradio.pl >>>

W badaniach genetycznych medycyna zrobiła ogromny postęp. Kiedyś testowanie pojedynczych genów zajmowało miesiące, a nawet lata. Obecnie, dzięki rewolucji, która dokonała się w genetyce laboratoryjnej, możemy sekwencjonować cały genom człowieka w kilka dni. W wyspecjalizowanych ośrodkach jest nawet możliwe uzyskanie pełnej sekwencji w ciągu 24 godzin. W takich krajach jak np. Estonia i Czechy badania genetyczne są wykonywane podczas codziennej działalności klinicznej. Niestety, w Polsce genetyka jest tylko w niewielkim stopniu refundowana. O wiele łatwiej jest wykupić sobie badanie pakietu genowego chorób. Zajmują się tym wyspecjalizowane firmy, a cena wynosi ok.  5-10 tys.złotych. Jednak prof. Ewa Pronicka, konsultant pediatrii metabolicznej Centrum Zdrowia Dziecka i genetyk kliniczny, odradza oznaczenia swojego profilu genetycznego. - Ciekawość może nas wyprowadzić na manowce - powiedziała. Bardzo trudna jest jednak interpretacja takich badań.

Tak naprawdę istnieje jednak stosunkowo mała liczba genów, które warto analizować u każdego. Defekty w nich wywołują choroby, które można leczyć, i którym można zapobiegać.

Zapraszamy do wysłuchania całej audycji, którą prowadził dr Mariusz Gujski.

tj/ag