Kiedyś raka utożsamiano ze śmiercią, obecnie z roku na rok medycyna coraz skuteczniej walczy z nowotworami. – Gdy weźmiemy pod uwagę zgony populacji, to umieramy z trzech powodów: z powodu chorób układu krążenia, chorób nowotworowych i ze starości. Człowiek został zaprogramowany na 90-94 lata – mówi prof. Wojciech Golusiński, ordynator Oddziału Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Wielkopolskiego Centrum Onkologii.
Nowotwór jest chorobą społeczną, podobnie jak choroby układu krążenia. W latach 60. mieliśmy poniżej 40 tys. zgłoszeń, dzisiaj ta liczba waha się w granicach 120-130 tys., w roku 2025 ma osiągnąć liczbę 180 tys. nowych zachorowań rocznie. – Dynamicznie wzrasta liczba nowych zachorowań po 50. roku życia. Nowe zjawisko to występowanie nowotworów poniżej 45. roku życia, u tzw. młodych dorosłych. Najczęściej to narażenie na infekcje o charakterze wirusowym. To nowotwory agresywne, trudno poddające się leczeniu i o zmiennym rokowaniu – tłumaczy prof. Golusiński. Wszystkie laboratoria w ostatnich pięciu latach zajmują się szczególnie tą grupą chorych onkologicznych.
– Powstawanie nowotworu jest wieloczynnikowe. To nie tylko stres, ale i długoletnie palenie papierosów, zanieczyszczenie środowiska, które oddziałuje na organizm w sposób ciągły – wyjaśnia dr Joanna Kaźmierska, kierownik Zakładu Radioterapii Wielkopolskiego Centrum Onkologii. W ostatnich latach uwagę badaczy zwróciło także zachowanie seksualne związane z infekcją brodawczaka ludzkiego. – Ważne, kiedy zaczyna się inicjacja życia intymnego, ilu się ma partnerów, jak często się ich zmienia. Szczególnie ma to znaczenie w rakach dotyczących głowy i szyi, ale także raka szyjki macicy. Dodatkowymi nowymi czynnikami są te związane z zaniedbaniami, jeśli chodzi o opiekę stomatologiczną. Przewlekłe procesy zapalne i próchnicze w obrębie jamy ustnej również przyczyniają się do zwiększenia częstości zachorowań – wylicza gość radiowej Jedynki.
W zachorowaniach na nowotwór mogą mieć znaczenie także czynniki genetyczne, dlatego bardzo ważna jest profilaktyka w sensie wywiadu rodzinnego. Jednocześnie eksperci wskazują, że obecnie dokonuje się prawdziwa rewolucja w chirurgii, jak też chemioterapii, co znacznie zwiększa szanse pacjentów. – W dzisiejszych czasach chcąc leczyć chorego na nowotwór tak, żeby później zachował dotychczasową jakość życia – wrócił do pracy, mógł się cieszyć rodziną – konieczne jest działanie w zespołach wielodyscyplinarnych. Ważne, by plan leczenia został przygotowany właśnie przez zespół, a nie jednego specjalistę – podkreśla dr Joanna Kaźmierska. – Optymizm jest potrzebny. W tej chwili w zespołach, które decydują o ustaleniu leczenia onkologicznego, uczestniczą specjaliści wszystkich dziedzin medycyny na równych prawach. Ta decyzja musi być kolektywna. – Chemioterapia, radioterapia, chirurgia to jak puzzle, które trzeba w każdym indywidualnym stanie chorego ułożyć w ten sposób, żeby były optymalne – mówi prof. Wojciech Golusiński.
Gość Jedynki zaznacza również, że powinno się zwrócić uwagę na to, jakie są oczekiwania chorego. Nie wszyscy chorzy decydują się na operację – w takim przypadku lekarze muszą opracować inny plan leczenia.
Rozmawiał dr Mariusz Gujski.
(ed)