Grzegorz Michalski, prezes Towarzystwa im. Witolda Lutosławskiego, w 1990 r. jako wiceminister kultury w imieniu polskiego rządu witał Andrzeja Panufnika, gdy kompozytor po 36 latach przyjechał do ojczyzny. – Miałem świadomość, że to niesłychanie ważny symboliczny moment dla muzyki polskiej czy nawet dla całej Polski – wspominał to wydarzenie, zaznaczając, jak bardzo dojmująca była wcześniejsza konsekwencja i zajadłość w eliminowaniu Panufnika w polskim życiu muzycznym.
– Zajmowałem się krytyką muzyczną od schyłku lat 60. – opowiadał Grzegorz Michalski. – Od tamtej pory nieustannie toczyłem boje o możliwość informowania o Panufniku. Szukałem także dostępu do jego twórczości. To wcale nie było łatwe. Sądzę, że byłem jednym z niewielu, którzy wiedzieli, co pisał Andrzej Panufnik, jak brzmiała jego muzyka, a to dzięki Zygmuntowi Mycielskiemu, chyba jedynym utrzymującym kontakt z Andrzejem Panufnikiem. Mycielski podczas każdej wizyty w Londynie widywał się z Panufnikami i otrzymywał od kompozytora nowe nagrania jego muzyki. On właśnie pożyczał mi te nagrania – mówił krytyk muzyczny.
Niechęć do Andrzeja Panufnika nie przeszkodziła władzom PRL w latach 80. potraktować instrumentalnie osoby artysty. Gdy w 1975 r. Grzegorz Michalski publikował książkę z ambicją objęcia całości nowej muzyki polskiej, kilkadziesiąt ingerencji cenzury dotyczyło właśnie informacji o Panufniku. - Późniejsze wydanie książki w czasie stanu wojennego ukazało się właściwie bez ani jednej ingerencji cenzury – mówił krytyk. - Choć Panufnika od końca lat 70. można było już wykonywać, to jednak działo się to w bardzo ograniczonym zakresie i zawsze wywoływało bardzo przykre dyskusje. Pozwolenie na mówienie o kompozytorze w mojej książce miało być demonstracją liberalizmu. Władza chciała perfidnie pokazać, że ją na to stać – opowiadał.
Zapraszamy do wysłuchania audycji z cyklu "Stulecie Panufnika", w której przede wszystkim próbowaliśmy spojrzeć na życie kompozytora przez pryzmat biografii jego rówieśnika (starszego zaledwie o rok!) - Witolda Lutosławskiego. W programie wysłuchaliśmy także Marcina Bogusławskiego, pasierba drugiego z kompozytorów, oraz Beaty Bolesławskiej, muzykolog, autorki monografii "Panufnik".
Z gośćmi Dwójki rozmawiali Agata Kwiecińska i Michał Nowak.
***
Audycja powstała we współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza w ramach programu Polska Music.
mc/jp