"Granice wojny" - Marcin Pilis o rosyjskiej agresji na Ukrainę

Laureat Nagrody im. Mackiewicza

Marcin Pilis pisarz, który w ostatnich latach błyszczy na literackim firmamencie. W roku 2022 za swoją powieść "Cisza w Pogrance" uhonorowany został Nagrodą literacką imienia Józefa Mackiewicza. W tym samym roku inna jego powieść, "Mnogość rzeczy", została uznana książką roku przez Miesięcznik "Nowe Książki". Dosłownie za kilka dni na półki księgarskie trafi kolejna jego książka pt. "Granice wojny".

Rozmowę z naszym gościem rozpoczęliśmy nietypowo, pytaniem o to, czy Polacy, a może szerzej, świat nie znudził się już wojną na Ukrainie? To pytanie nie jest całkiem bezzasadne, bo to myśl jednej z bohaterek powieści.

Kontynuacja nie wprost

"Granice wojny" nawiązują do "Ciszy w Pogrance" nawiązują poprzez jedną z postaci tamtej powieści, ale nie są prostą kontynuacją wcześniejszej książki. Autor napisał: "Każda wojna ma za sobą jedną, a przed sobą następną. Są takie miejsca, w których ten schemat powtarza się częściej, ciągle nawraca, żeby się odtworzyć, jakby te obszary zostały naznaczone jakąś przedwieczną wolą, by właśnie na nich raz za razem odbywały się orgie śmierci". To nasza część Europy.

Pytaliśmy o postać Mirka, a może Dmytra, o to czy ktoś, kto mordował może być jednocześnie ofiarą? O to, czym jest w powieści Solilokwium? Wbrew definicji nie jest to przecież serdeczna rozmowa z samym sobą...

Rozmawialiśmy o tym, czy jest to książka o pojednaniu. O pamięci, ale i o pojednaniu. Ale też o strasznej miłości, o opętaniu miłością, opętaniu, które prowadzi do zbrodni.

Marcin Pilis przygląda się wojnie na Ukrainie

Pada w powieści zdanie o żołnierzach rosyjskich: "Zło nadprogramowe, niepotrzebne, wyciągnięte z głębi natury ludzkiej". Tak, wiemy, to Putin i jego otoczenie wywołało wojnę na Ukrainie, ale konkretne zło czynią konkretni ludzie, to oni, jak w Buczy, czy jak w przypadku morderców powieściowej rodziny Sashy, podejmują decyzje, stają się okrutni i bezwzględni.

Marcin Pilis jest chyba pierwszym polskim powieściopisarzem, który wziął na warsztat to, co się dzieje za naszą wschodnią granicą. Na koniec naszej rozmowy zapytaliśmy autora, czy nie obawiał się, że przy naszym, oczywistym stosunku do Ukraińców, ich, ale i w jakimś sensie naszej wojny toczonej tuż obok Polski, że oprze się na schematach, na naskórkowej narracji, że do tego, co wciąż trwa, potrzebny jest dystans, czas, refleksja.

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadził: Wacław Holewiński

Gość: Marcin Pilis (autor książki "Granice wojny")

Data emisji: 8.09.2023

Godz. emisji: 21.40

pg