Kazimiera Mika została pochowana 4 września na warszawskich Starych Powązkach.
Wrzesień 1939 roku w Polskim Radiu. Posłuchaj!
Tragiczna historia jednej fotografii
Amerykański fotograf i reżyser Julien Bryan przybył do Warszawy, aby dokumentować zbrodnie wojenne dokonywane przez Niemców w stolicy Polski. Kazimiera Mika była jedną z osób, które spotkał na swojej drodze.
We wrześniu 1939 roku Luftwaffe stale bombardowało stolicę Polski, przede wszystkim cywilne obiekty. W nalotach zginęło wielu mieszkańców, a jeszcze więcej zostało pozbawionych dachu nad głową.
Jedną z ofiar niemieckiego lotnictwa została 14-letnia siostra Kazimiery Miki, która zginęła 13 września 1939 roku w trakcie zbierania ziemniaków. Julien Bryan opowiedział o momencie powstania fotografii w apelu do amerykańskiego narodu, nadanym na antenie Polskiego Radia.
Posłuchaj fragmentu przemówienia Juliena Bryana w Polskim Radiu oraz zobacz fotografie korespondenta wykonane podczas oblężenia Warszawy.
– Wczoraj widziałem cztery kobiety zbierające ziemniaki na otwartym polu pod Warszawą. Pięćdziesiąt jardów od nich leżały ciała dwóch innych kobiet zastrzelonych z karabinów maszynowych samolotów niemieckich, atakujących z niskiego pułapu – opowiadał Bryan. – Gdy rozmawiałem z kobietami, które pozostały przy życiu, wybiegła z histerycznym płaczem dziewczynka w wieku około 10 lat i uklękła przy zwłokach zabitej siostry. Właśnie dowiedziała się o jej śmierci. Krzyczała: o moja siostro! Dlaczego tak się zmieniłaś? Dlaczego już nie jesteś taka ładna?
Amerykański korespondent natychmiast po wykonaniu fotografii starał się pocieszyć dziewczynkę. Po latach wspominał ten dzień jako najtragiczniejszy w trakcie pobytu w oblężonej Warszawie.
Julien Bryan pociesza Kazimierę Mikę, której starsza siostra zginęła z rąk niemieckich lotników, 13 września 1939. Wikimedia Commons/dp
Spotkanie po latach
Julien Bryan po powrocie do Stanów Zjednoczonych wykorzystał materiały zebrane w Warszawie do pokazania światu zbrodni dokonanych przez niemieckich żołnierzy. Jeszcze jesienią 1939 roku opublikował reportaż fotograficzny w czasopiśmie "Life", a w 1940 roku na ekrany kinowe wyszedł jego film dokumentalny "Siege" (ang. oblężenie).
Po zakończeniu wojny trzykrotnie odwiedził Warszawę. W 1958 roku dzięki pomocy warszawskiego "Expressu Wieczornego" odnalazł bohaterów swoich zdjęć z września 1939 roku. Spotkał się wtedy ponownie z dorosłą Kazimierą Miką.
sa