Odkrycia dokonano dzięki międzynarodowemu projektowi "The Cancer Genome Atlas" (TCGA). Uczestniczą w nim poznańscy badacze z Wielkopolskiego Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie (WCO) oraz katedry biotechnologii medycznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. WCO jest jedynym polskim szpitalem biorącym udział w projekcie TCGA.
Jak powiedział koordynator projektu w WCO dr hab. med. Maciej Wiznerowicz, do tej pory zwalczając nowotwory głowy i szyi lekarze stosowali ogólną terapię, a dopiero gdy ta nie przynosiła efektów, zmieniano leczenie. Odkrycie nowych podtypów sprawia, że w niedalekiej przyszłości onkolodzy będą mogli korzystać z tzw. terapii spersonalizowanej, która jest bardzo efektywną metodą leczenia raka. Polega ona na dobraniu najbardziej skutecznego leczenia dla poszczególnych chorych.
Nowe leki
- Wyniki przeprowadzonych analiz molekularnych wskazują na nowe możliwości dla zastosowania tzw. leków celowanych, które wybiórczo hamują wybrane mechanizmy molekularne w komórkach nowotworowych i tym samym prowadzą do zahamowania wzrostu guza i rozwoju przerzutów - dodał dr Wiznerowicz.
W wyniku badań zespół naukowców przenalizował zmiany w DNA i RNA wybranych białek w komórkach nowotworowych, które pochodziły od prawie 279 chorych. Jak wyjaśnił dr Wiznerowicz, "wyniki tych analiz wskazują na istnienie nieznanych wcześniej czterech głównych podtypów molekularnych, z których każdy wymaga innego rodzaju leczenia".
- Ponadto wykazaliśmy, że podtyp raka wywołany infekcją wirusem HPV wymaga innego typu leczenia niż podtypy o innej etiologii, czyli o innym pochodzeniu - dodał naukowiec.
Wykrywanie nowotworów
Wyniki badań mają się przyczynić również do opracowania nowych sposobów zapobiegania oraz wykrywania tego typu nowotworów.
Współuczestnik projektu prof. Wojciech Golusiński podkreślił, że kompletna wiedza dotycząca biologii nowotworów głowy i szyi otwiera nowe możliwości zarówno w indywidualnym planowaniu leczenia, określeniu rokowania, ale także we wczesnym wykrywaniu choroby.
- Identyfikacja określonych zmian genetycznych charakterystycznych dla zmian przednowotworowych oraz wczesnych postaci raka może w niedalekiej przyszłości stanowić niezwykle cenne i precyzyjne uzupełnienie Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi. Już dziś badamy udział wirusa HPV w powstawaniu tej grupy nowotworów - wyjaśnił prof. Golusiński.
W Polsce na nowotwory głowy i szyi rocznie zapada prawie 6 tys. osób, a na świecie 600 tys. W naszym kraju nowotwory głowy i szyi pod względem umieralności są na 6.-7. miejscu u mężczyzn oraz 7. wśród kobiet. Prawie 4 tys. osób umiera rocznie na ten typ nowotworów. Do najważniejszych przyczyn zwiększonej zachorowalności należy: palenie tytoniu, picie alkoholu, promieniowanie UV oraz zakażenie wirusem HPV.
pp/PAP