Logo Polskiego Radia
polskieradio.pl
Adam Kaliński 05.01.2018

Myląca reklama, obietnice bez pokrycia, brak informacji o ryzyku. Na takie triki łowią klientów

Zapadły wyroki sądowe w sprawach decyzji UOKiK dotyczących ochrony konsumentów. Dotyczyły one trzech firm i stosowanych przez nie praktyk mogących wprowadzać klientów w błąd.

4 Life Direct nie informował o wszystkim

Pierwszy z opisywanych wyroków dotyczył decyzji z grudnia 2014 r. Prezes UOKiK uznał, że 4 Life Direct naruszyła zbiorowe interesy konsumentów, poprzez sposób w jaki informowała o ubezpieczeniu na życie „Moi bliscy”. Spółka nie zamieszczała w materiałach reklamowych informacji o tym, że w razie śmierci ubezpieczonego z innych powodów niż wskutek nieszczęśliwego wypadku w okresie 24 miesięcy od dnia zawarcia umowy, wypłata świadczenia ubezpieczeniowego ogranicza się jedynie do zwrotu wpłaconych składek. Urząd nałożył na przedsiębiorcę karę w wysokości ponad 25 tys zł. W listopadzie 2017 r.

Sąd Apelacyjny oddalił apelację 4 Life Direct. W ocenie sądu, na skutek reklamy konsument może podejmować decyzje dotyczące umowy, na przykład o kontakcie z przedsiębiorcą, wejściu na stronę internetową czy do biura przedsiębiorcy. Brak informacji na temat rzeczywistych warunków wypłaty świadczenia, sąd uznał za nieuczciwą praktykę rynkową wprowadzającą w błąd.

Idea Bank wprowadzał w błąd

Kolejny z opisywanych wyroków zapadł w grudniu 2017 r. i dotyczył odwołania Idea Bank od decyzji z października 2014 r. UOKiK stwierdził, że spółka wprowadzała konsumentów w błąd, sposobem w jaki prezentowała możliwość przystąpienia do grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (UFK). Idea Bank nie informował o ryzyku poniesienia strat związanych z inwestycją, a także o opłatach naliczanych za rozwiązanie umowy w trakcie jej trwania. Urząd nałożył na spółkę kare pieniężną w wysokości ponad 4 mln zł.

Po rozpatrzeniu sprawy, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów stwierdził, że zachowanie pracowników Idea Banku wprowadzało konsumentów w błąd. W ocenie sądu klienci mają prawo oczekiwać od pracowników banku, będących profesjonalistami, rzetelnej informacji.

Sąd zauważył jednak, że spółka zaprzestała stosowania zakwestionowanej praktyki we wrześniu 2013 r., czyli jeszcze przed wszczęciem przez prezesa UOKiK postępowania. Ponadto, zdaniem sądu, okolicznością łagodzącą w sprawie były także mała liczba lokali banku i mała ilość zawartych polis. W związku z tym SOKiK zmienił decyzję UOKiK i obniżył wysokość kary finansowej do 1,5 mln zł.

Profi Credit Poland też nie bez winy

Trzeci wyrok dotyczy decyzji z grudnia 2013 r. Prezes urzędu uznał, za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, zastosowanie przez Profi Credit Poland w reklamach pożyczki haseł o treści: „bez BIK”, „pożyczka bez BIK”, „Bez prowizji i bez opłat wstępnych” oraz „bez opłat wstępnych”.

Hasła mogły wprowadzać konsumentów w błąd, sugerując bezwarunkowe udzielenie pożyczki, bez względu na wynik oceny ryzyka kredytowego oraz brak prowizji i opłat wstępnych. Spółka chwaliła się 99% „przyznawalnością” pożyczek oraz brakiem opłat za ich udzielenie. Jednak opłaty te nie były pobierane tylko na etapie składania wniosku o udzielenie pożyczki.

Profi Credit Poland posługiwał się też w reklamach logo „RZETELNA Firma”, wskazującego na posiadanie Certyfikatu Rzetelności wydawanego przez Rzetelną Firmę Sp. z o.o., nie mając do tego uprawnienia. UOKiK nałożył na przedsiębiorcę karę pieniężną w łącznej wysokości prawie 280 tys zł.

W wyniku odwołania Profi Credit Poland, SOKiK zakwestionował część decyzji dotyczącą posługiwania się przez spółkę hasłami „bez BIK” oraz „pożyczka bez BIK”. W kwestii pozostałych praktyk Spółki SOKiK podzielił ocenę UOKiK. Apelacje od wyroku wniosły obie strony. Sąd Apelacyjny oddalił apelację UOKiK, a apelację Spółki uwzględnił jedynie w części dotyczącej kar pieniężnych. W konsekwencji łączna wysokość kar wyniosła ponad 194 tys zł. SA stwierdził, że hasła używane w reklamie przez spółkę „bez BIK” oraz „pożyczka bez BIK” nie wprowadzały w błąd.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego nie można na podstawie tych haseł uznać, że udzielenie pożyczki jest bezwarunkowe. Sąd Apelacyjny, zmniejszając wysokość kar, uznał, że stanowią one wystarczającą represję i pełnią funkcję prewencyjną.

Procedura odwoławcza

Od decyzji prezesa UOKiK przedsiębiorcy przysługuje odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a od wyroku SOKiK – apelacja do Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Możliwe jest również złożenie skargi kasacyjnej od wyroku SA do Sądu Najwyższego.

Baza wyroków

Od listopada 2015 r. na stronie UOKIK działa baza wyroków sądowych. Zamieszczane są w niej informacje dotyczące wszystkich rozstrzygnięć w sprawach decyzji z zakresu praktyk ograniczających konkurencję, kontroli koncentracji, naruszenia zbiorowych interesów konsumentów oraz w sprawach o uznanie klauzul za niedozwolone.

UOKiK, ak, NRG