Logo Polskiego Radia
PolskieRadio 24
Jakub Wacławski 13.02.2017

Historia Na Dziś: Losy Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”

– Z punktu widzenia komunistów, był to jeden z najważniejszych wrogów ideologicznych, walczący też z bronią w ręku – mówił w audycji Historia Na Dziś dr Patryk Pleskot z Instytutu Pamięci Narodowej. 8 lutego 1951 roku Zygmunt Szendzielarz, ps. „Łupaszka” został wyprowadzony z celi więzienia mokotowskiego przy Rakowieckiej. Na terenie ubeckiej katowni zamordowano go strzałem w tył głowy.

Jak wyjaśniał gość, „Łupaszka” w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu działał w różnych regionach Polski, od Wileńszczyzny, przez Pomorze, po Białostocczyznę. Przez komunistów opisywany był jako „krwawy herszt wileńskich bandytów”. Dr Pleskot wskazywał, że choć to fałszywy obraz, to w każdym kłamstwie jest ziarenko prawdy. – Trzeba tu podać dwa hasła: Glinciszki i Dubinki. W pierwszej wsi Litwini dokonali egzekucji polskiej ludności, a w drugiej - przeprowadzono akcję odwetową – wyjaśniał. Gość dodał, że historycy spierają się, na ile odpowiedzialność spada na mjr „Łupaszkę”. – Sprawa jest trudna, ale może to pokazuje nam skomplikowalność tej sytuacji. Nie dość, że to tygiel narodowościowy, ale jeszcze w ścisku między dwoma totalitarnymi armiami. Dochodziło do sytuacji trudnych, ale nie jest prawdą, że mamy do czynienia ze zbójem, który morduje niewinnych ludzi – tłumaczył.

Pleskot wskazywał również, że odział Szendzielarza bardzo dbał o to, by zachować dyscyplinę i anturaż wojskowy. – To miało być Wojsko Polskie walczące w ukryciu. Widać tu profil ideowy. Bez wysokiego morale te kilka lat walki w lasach nie byłoby możliwe – zaznaczył.

W czerwcu 1948 roku UB rozpracowało Okręg Wileński AK. 30 czerwca 1948 roku w Osielcu pod Jordanowem Zygmunt Szendzielarz został aresztowany. 

Więcej w całej audycji.

Gospodarzem programu był Tadeusz Płużański. 

Polskie Radio 24/ip

Historia na Dziś - wszystkie audycje.

___________________

Data emisji: 13.02.2017

Godzina emisji: 21:33