Logo Polskiego Radia
PolskieRadio 24
Adam Koniecki 20.09.2017

75. rocznica powstania Narodowych Sił Zbrojnych

75 lat temu, 20 września 1942 roku powstały Narodowe Siły Zbrojne - konspiracyjna organizacja wojskowa obozu narodowego. Działała ona do 1947 roku, po wojnie współtworząc antykomunistyczne podziemie. Była drugą po Armii Krajowej - pod względem liczebności - formacją zbrojną Polskiego Państwa Podziemnego, która w szczytowym momencie liczyła od 80 do 100 tys. osób. O NSZ mówił w Polskim Radiu 24 historyk Leszek Żebrowski.

Jak podkreślił Leszek Żebrowski, NSZ to „najbardziej w podziemiu antyniemiecka organizacja o bardzo zdecydowanym programie granicznym - wschodnim i zachodnim - i najbardziej zdecydowanej postawie wobec obu wrogów - zarówno III Rzeszy, jak i Związku Sowieckiego”.

- Największym dorobkiem programowym Narodowych Sił Zbrojnych było stanowisko, by po wojnie Polska uzyskała granice na Odrze i Nysie Łużyckiej i by w całości zostały zlikwidowane Prusy Wschodnie – mówił gość. Dodał też, że NSZ było organizacją niezależną. – Organizacja ta nie miała żadnych dotacji. Powstała spontanicznie i oparta była tylko i wyłącznie na środkach własnych – podkreślił Żebrowski.

Jak stwierdził, NSZ była organizacją fachową, wojskową. - W ich skład wchodziło trzech przedwojennych generałów, kilkudziesięciu przedwojennych pułkowników, liczne grono oficerów, podpułkowników, majorów i masa młodych ludzi - absolwentów gimnazjów czy studiów przed wojną - którzy byli podchorążymi lub młodymi oficerami, podporucznikami czy porucznikami rezerwy – oznajmił gość.

Narodowe Siły Zbrojne zostały utworzone głównie z żołnierzy Związku Jaszczurczego i części oddziałów Narodowej Organizacji Wojskowej, które nie podporządkowały się umowie scaleniowej z AK. W większości zostały scalone z Armią Krajową w 1944 roku.

Początkowo NSZ prowadziły działania wojenne tylko przeciw Niemcom. Następnie zwalczały także Gwardię Ludową, Armię Ludową, Bataliony Chłopskie i partyzantkę radziecką oraz bandy rabunkowe, by później brać udział w powstaniu antykomunistycznym, walcząc przeciw Armii Czerwonej i siłom zbrojnym Polski Ludowej.

Więcej w całej rozmowie.

Gospodarzem audycji był Łukasz Sobolewski.

Polskie Radio 24

____________________ 

Data emisji: 20.09.17

Godzina emisji: 14:15