Logo Polskiego Radia
PolskieRadio 24
Tomasz Jaremczak 19.08.2019

Andrzej Fedorowicz: za Cudem nad Wisłą stoi Jan Kowalewski

- Nikt w racjonalny sposób nie potrafił wyjaśnić, że w Bitwie Warszawskiej 1920 roku, Polacy mając przeciwko sobie wielokrotnie silniejsze armie, potrafili perfekcyjnie wykorzystać ich słabe punkty i odnieść zwycięstwo - mówił w Polskim Radiu 24 Andrzej Fedorowicz, pisarz i dziennikarz śledczy. 
Posłuchaj
  • 19.08.19 Kulisy Spraw: rola szyfrantów w Bitwie Warszawskiej
Czytaj także

Mówi się o "cudzie nad Wisłą", zrządzeniu losu, które pozwoliło polskiemu wojsku odrzucić bolszewików od Wisły. Podkreśla się też zasługi Józefa Piłsudskiego, który wykorzystał wszystkie błędy w dowodzeniu Rosjan. Zapomina się jednak o pracy polskich kryptologów, którym udało się złamać szyfry Armii Czerwonej. Największe zasługi w tej dziedzinie zanotował porucznik Jan Kowalewski. - Był najbardziej wydajnym kryptologiem, do spółki z prof. Stefanem Mazurkiewiczem złamał trzy czwarte sowieckich szyfrów - powiedział gość Polskiego Radia 24.

Andrzej Fedorowicz podkreślił, że jednym z przełomowych momentów okresu Bitwy Warszawskiej był 12 sierpnia 1920 roku, gdy przechwycono telegram 16. Armii. - To był pierwszy rozkaz w którym użyto nowego szyfru "rewolucja". Rosjanie popełnili błąd, bo przez pewien czas używali dwóch szyfrów. Kowalewski spodziewał się, że do tego dojdzie. Jeden szyfr był dobrze znany Polakom, a drugi nie. Można było porównać depesze nadawane różnymi kluczami, "rewolucję" złamano błyskawicznie, co miało ogromne znaczenie dla zorganizowania polskich sił pod Warszawą i kontrofensywy znad Wieprza. Józef Piłsudski mógł sobie pozwolić na ryzykowny manewr - tłumaczył rozmówca Jerzego Jachowicza. 

Jego zdaniem Rosjanie nie mogli już wygrać wojny 1920 roku. - To, co Polacy wiedzieli o planach Rosjan sięgało bardzo daleko. Chodzi nie tylko o rozkazy dla wojska, ale również polityczne decyzje, które zapadały w Moskwie - dodał Andrzej Fedorowicz. Jednak kluczowym momentem dla powodzenia Bitwy Warszawskiej okazał się dzień 17 sierpnia 1920 roku.   

Więcej w nagraniu.

Gospodarzem audycji "Kulisy spraw" był Jerzy Jachowicz.

Data emisji: 19.08

Godzina emisji: 19.10

PR24