Pomysłodawcy i autorzy książki "Polityczni", wydanej przez Ośrodek Karta wiedzieli, że do wspomnień bohaterów muszą dotrzeć jak najszybciej. Początek historii więźniów zapisywany był na taśmach zaraz po ich wyjściu z celi.
- Zdaliśmy sobie sprawę, że ludzie opuszczający więzienia, już na wolności, swój pobyt w nich postrzegają zupełnie inaczej – stwierdza gość "Wieczoru Naukowego w Jedynce" - Agnieszka Dębska z Ośrodka Karta.
Według wydawców książki, z perspektywy celi, wspomnienia więźniów były pełniejsze i bardziej osobiste. Wyjście na wolność powodowało, że więźniowie bardzo dużo zapominali. Wracali do świata im już bliskiego i nie chcieli pamiętać o rzeczach, jakie przeżyli przekraczając więzienne mury.
- Więźniowie polityczni byli ludźmi wykształconymi, obracającymi się w zupełnie innym środowisku niż to więzienne – podkreśla Agnieszka Dębska w rozmowie z Katarzyną Jankowską. – Spotkanie naukowca, dziennikarza czy profesora z wielokrotnym kryminalistą i zamknięcie ich na długi czas w jednym pomieszczeniu, na pewno było ogromnym wstrząsem dla "politycznych" - dodaje.
W przedstawionych w książce relacjach dominuje więzienna codzienność: życie w celi, więzienne obyczaje, a zwłaszcza zetknięcie więźniów politycznych z subkulturą więzienną i różne warianty ułożenia sobie relacji z innymi przebywającymi w celach.
Opowieści są interesującym i pozbawionym stereotypowości spojrzeniem od wewnątrz na komunistyczne więzienie. Są też szczerym zapisem indywidualnego przeżywania sytuacji ekstremalnej.
W "Wieczorze Naukowym” Joanna Szczęsna, dziennikarka "Gazety Wyborczej”, wraca do swoich więziennych wspomnień i przeżyć, które zostały opisane w książce.
- Zatłoczona cela, w której nie ma łóżek i żadnej pościeli, śpi się na podeście, brakuje toalety, ale jest tak zwana "bomba”, czyli kubeł na nieczystości – opisuje swoje pierwsze zderzenie z więzienną rzeczywistością Joanna Szczęsna, gość Jedynki.
(ah)
"Polityczni” to zbiór relacji więźniów politycznych, którzy opowiadają o swoich pobytach w więzieniach Peerelu w latach 1982-86. W książce znajdują się zapisy 10 osób: Barbary Fabiańskiej, Jerzego Geresza, Zbigniewa Gluzy, Ewy Heynar-Skowrońskiej, Włodzimierza Kowalskiego, Krystyny Laskowicz, Andrzeja Machalskiego, Wandy Minickiej, Joanny Szczęsnej i Tadeusza Wypycha. Książka powstała na bazie relacji, wydanych po raz pierwszy w II obiegu w 1988 roku.
Aby wysłuchać materiału na ten temat wystarczy kliknąć ”Polityczni przywołują wspomnienia” w boksie "Posłuchaj” w ramce po prawej stronie.