Logo Polskiego Radia
Dwójka
Magda Zaliwska 08.01.2011

Polskie teatralia

- Dziś o teatrze mówi się już innym językiem. W ciągu ostatnich 30 lat powstały nowe dyscypliny zajmujące się tą dziedziną sztuki - mówiła w Dwójce Agata Adamiecka, teatrolog.
Widownia Teatru im. Wilama Horzycy  w Toruniu.Widownia Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu.źr.wikipedia

W audycji z cyklu "Co słychać w literaturze?" zaproszeni przez nas goście mówili o książkach poświęconych teatrowi i dramatowi - o najciekawszych publikacjach minionego roku i tych dopiero planowanych.

O wielkim wydarzeniu i osiągnięciu w zakresie historii polskiego teatru - książce Dariusza Kosińskiego "Teatra polskie. Historie" - opowiadała dr Agata Adamiecka z Instytutu Teatralnego im. prof. Zbigniewa Raszewskiego - współwydawcy, obok Państwowego Wydawnictwa Naukowego, pierwszej od ponad trzydziestu lat historii polskiego teatru, ułożonej nie według dat, ale zjawisk i problemów.

- Chodziło nam o dokonanie pewnej rewizji pisania historii teatru z perspektywy zmian, jakie miały miejsce we współczesnej humanistyce. Dziś o teatrze mówi się już innym językiem. W ciągu ostatnich 30 lat powstały nowe dyscypliny zajmujące się teatrem, takie jak antropologia widowisk, performatyka, powstał szalenie inspirujący szereg teoretyczny i metodologiczny z formacji poststrukturalistycznej - tak o intencjach przyświecających powstawaniu książki mówiła Agata Adamiecka. Dzieła sceniczne są rdzeniem i punktem odniesienia tej publikacji, ale jest to tylko część zainteresowań. Autor obejmuje całość polskiej tradycji performatywnej: obrzędy, rytuały, święta, ceremonie religijne i świeckie – wiece i manifestacje. Książka stawia również śmiałą tezę, że polska kultura i tożsamość są kształtowane przez dramatyczno-przedstawieniowe narracje, czyli ma wybitnie teatralny charakter.

Niewątpliwie w tej naszej nader bogatej teatralnej historii poczesne miejsce zajął Stanisław Bogusławski - żołnierz, aktor i pisarz. Będzie on bohaterem biograficznej opowieści Haliny Waszkiel. Książkę wydała Akademia Teatralna w Warszawie, a przybliżył historyk teatru dr Patryk Kencki.

Wielu współczesnych Stanisławowi Bogusławskiemu nie ma do dzisiaj należnych im monografii, bo skutecznie przyćmiły ich postacie Mickiewicza czy Słowackiego oraz ówczesna dramatyczna historia. Książka H. Waszkiel pokazuje człowieka teatru, który aktywnie działa w dziewiętnastowiecznej, międzypowstaniowej Warszawie, więc i to miasto ma tu swoją panoramę. Znalazło się tu miejsce na wędrówki warszawskimi ulicami - Wierzbową, Długą, Senatorską, Świętojerską, a także opisy przedstawień teatralnych, urzędowych czynności, portrety aktorów, dziennikarzy, bywalców salonów, tło polityczne i historyczne.

Na zamknięcie obchodów stulecia śmierci Heleny Modrzejewskiej wydawnictwo Attyka i Pracownia Dokumentacji Życia i Twórczości Heleny Modrzejewskiej przy Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie wydały dwa tomy "Sztuk o Helenie Modrzejewskiej". O tej publikacji opowiadała dr Alicja Kędziora z tejże Pracowni.

Antologię otwiera fragment sztuki Karola Wojtyły poświęconej przyjacielowi Modrzejewskiej – Adamowi Chmielowskiemu. Kolejny tekst jest autorstwa Kazimierza Brauna "Królowa emigrantka". Diametralnie różna jest pozycja autorów dalszych drukowanych tu tekstów, to zupełnie inne już pokolenie, inne doświadczenia. I to właśnie wydaje się być fascynujące, bo choćby częściowo odsłania tajemnicę żywotności i realnego dorobku oraz mitu tej wielkiej postaci.

Audycję przygotowała Iwona Malinowska.

Aby wysłuchać całej audycji "Co słychać w literaturze?", kliknij ikonę dźwięku "Co słychać w polskim teatrze?", w boksie Posłuchaj po prawej stronie.