Logo Polskiego Radia
IAR / PAP
Michał Błaszczyk 08.05.2019

Rosja, Chiny i Europa chcą utrzymania porozumienia nuklearnego. Iran wycofuje się z części umowy

Chiny, Francja, Niemcy, Rosja i Wielka Brytania deklarują wolę dotrzymania zasad porozumienia nukelarnego zawartego w 2015 roku z Iranem. Szef MSZ Rosji Siergiej Ławrow powiedział, że obecnie potrzebne są konsultacje państw będących uczestnikami porozumienia z Iranem, jednak nie ma konieczności, by spotkali się szefowie MSZ. Władze Iranu ogłosiły dziś, że podjęły decyzję o wycofaniu się z niektórych swych zobowiązań zawartych w umowie.
Posłuchaj
  • Iran częściowo wycofuje się z porozumienia nuklearnego - relacja Wojciecha Cegielskiego (IAR)

Na wspólnej konferencji prasowej szefów MSZ Rosji i Iranu w Moskwie, Ławrow mówił, że Rosja została poinformowana o krokach ogłoszonych przez władze w Teheranie. Ocenił, że kroki te są zgodne z porozumieniem z 2015 roku, zaakceptowanym, jak przypomniał, przez Radę Bezpieczeństwa ONZ.

Podczas środowych rozmów szefowie MSZ Iranu i Rosji "potwierdzili zaangażowanie" na rzecz porozumienia z 2015 roku i dotyczącej go rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ, relacjonował Ławrow. - Ustaliliśmy, że będziemy współpracować ze wszystkimi pozostałymi uczestnikami porozumienia, oprócz USA, które wycofały się z tej umowy, przy czym pozostali uczestnicy powinni ściśle wypełniać wzięte na siebie zobowiązania - mówił Ławrow. Minister zapewnił, że Rosja i Iran będą starały się rozwijać dwustronną współpracę gospodarczą i poszukiwać skutecznych dróg tej współpracy, "które nie podlegałyby niedopuszczalnym i sprzecznym z prawem ograniczeniom amerykańskim" wobec Teheranu.

USA wycofały się z umowy rok temu, a obecnie amerykańska administracja zacieśnia restrykcje, dążąc do całkowitej izolacji Iranu i pozbawienia go dochodów z eksportu ropy.

Iran: porozumienie przetrwa, jeśli Europa dotrzyma ustaleń

Szef irańskiego MSZ, Mohammad Dżawad Zarif powiedział, że Teheran może zagwarantować, iż porozumienie przetrwa, jeśli europejscy sygnatariusze wywiążą się ze swej części ustaleń. Jednak, jak ocenił, "europejscy uczestnicy nie zdołali dotąd potwierdzić swego zaangażowania na rzecz własnych zobowiązań w ramach planu" i teraz pozostał na to "bardzo krótki czas".

iran 1200 shutt.jpg
Iran wycofuje się z części ustaleń paktu nuklearnego. Wznowi prace nad wzbogacaniem uranu?

Prezydent Iranu Hasan Rowhani zapowiedział w listach wysłanych do ambasadorów Chin, Francji, Niemiec, Rosji i Wielkiej Brytanii, że Iran odstępuje od przestrzegania części ustaleń porozumienia z 2015 roku dotyczącego ograniczenia irańskich prac nad wzbogaceniem uranu, w zamian za stopniowe likwidacje sankcji gospodarczych nałożonych na Teheran.

Jednocześnie prezydent Rowhani w transmitowanym przez telewizję przemówieniu ostrzegł pozostające w porozumieniu kraje, że jeśli w ciągu 60 dni nie zostaną wypracowane nowe warunki umowy, Teheran wznowi produkcję wysoko wzbogaconego uranu.

Liderzy Europy chcą utrzymania porozumienia

Rzecznik niemieckiego rządu Steffen Seibert zaapelował do Teheranu o niepodejmowanie żadnych agresywnych kroków. Polityk wyraził też żal z powodu decyzji ogłoszonej wcześniej przez irańską administrację. Rzecznik niemieckiego MSZ zapewnił, że Berlin zamierza nadal w pełni realizować umowę, o ile Iran będzie robił to samo. 

Minister obrony Francji Florence Parly zapewniła z kolei, że jej kraj chce utrzymać w mocy porozumienie nuklearne z Iranem. Ostrzegła, że jeśli Iran nie dotrzyma swych zobowiązań, kwestia uruchomienia mechanizmu, który mógłby doprowadzić do sankcji, byłaby na stole.

Parly powiedziała stacji BFM TV, że nie byłoby nic gorszego od wycofania się Iranu z umowy. Zapewniła, że Francja, Wielka Brytania i Niemcy - część sygnatariuszy porozumienia światowych mocarstw z Iranem - robią wszystko, żeby utrzymać je w mocy.

Chiny: utrzymanie porozumienia obowiązkiem wszystkich stron

Chiny, które są jednym sygnatariuszy porozumienia, oświadczyły w środę, że umowa ta powinna być w pełni realizowana. - Utrzymywanie i stosowanie porozumienia jest obowiązkiem wszystkich jego stron - powiedział na briefingu rzecznik chińskiej dyplomacji Geng Shuang.

Premier Izraela Benjamin Netanjahu odniósł się do decyzji Teheranu w przemówieniu z okazji dnia pamięci o poległych żołnierzach i ofiarach ataków terrorystycznych. - Nie pozwolimy Iranowi na zdobycie broni jądrowej. Będziemy nadal walczyć z tymi, którzy chcą nas zabić - dodał szef izraelskiego rządu. Izrael zawsze oskarżał Iran, swego największego wroga, o próbę wyprodukowania broni jądrowej, czemu Teheran zaprzecza.

Międzynarodowe porozumienie dotyczące kontroli irańskiego programu rozwoju broni jądrowej dotyczyło ograniczenia przez Iran prac nad wzbogacaniem uranu w zamian za stopniowe znoszenie sankcji gospodarczych.

Rok od zerwania porozumienia przez USA

Prezydent USA Donald Trump 8 maja 2018 roku, mimo sprzeciwu innych sygnatariuszy paktu, zdecydował o wycofaniu USA z porozumienia, a obecnie amerykańska administracja zacieśnia restrykcje, dążąc do całkowitej izolacji Iranu i pozbawienia go dochodów z eksportu ropy.

W poniedziałek pełniący obowiązki szefa Pentagonu Patrick Shanahan oznajmił, że USA wysłały grupę uderzeniową okrętów wojennych na Bliski Wschód. Decyzję tę uzasadniono "wiarygodnym zagrożeniem ze strony sił irańskiego reżimu" dla sił zbrojnych lub interesów Stanów Zjednoczonych.

mbl