Liu Xiaobo, 54-letni pisarz i obrońca praw człowieka, jest bowiem w chińskim więzieniu. Dla komunistycznych władz przyznanie Nobla dla chińskiego dysydenta odebrane zostało jako policzek ze strony Zachodu.
W ostatnich tygodniach chińskie władze robiły wszystko, aby zdyskredytować Komitet Noblowski, a nawet ideę przyznawania Pokojowej Nagrody Nobla. Decyzje Komitetu Noblowskiego Pekin odebrał jako mieszanie się w wewnętrzne sprawy Chin.
Liu Xiaobo odbywa zasądzoną rok temu karę 11 lat więzienia. Liu jest współautorem Karty ’08, dokumentu, w którym grupa ponad 300 chińskich intelektualistów i działaczy społecznych domagała się od władz rozpoczęcia procesu demokratycznych reform. Chińskie władze uznały zaangażowanie Liu Xiaobo za "działalność wywrotową".
Bez najbliższych
Na ceremonię w Oslo nie dotrą także najbliżsi Liu Xiaobo. Jego żona - Liu Xia - przebywa w areszcie domowym. Zabroniono jej korzystania z telefonów komórkowych i Internetu. Jej mieszkania pilnują nieumundurowani chińscy policjanci.
Represje dotknęły także jej braci. W ostatnich dniach wielu chińskich dysydentów i działacz społecznych objęto aresztem domowym. Chińskie władze chcą zapobiec ich kontaktom z zagranicznymi dziennikarzami.
Pekin nawoływał też do bojkotu uroczystości przyznania Pokojowego Nobla. Jak poinformował Komitet Noblowski podczas piątkowej uroczystości zabraknie przedstawicieli 18 państw, prócz Chin m.in. Rosji, Ukrainy, Iraku, Iranu oraz Serbii.
Światło w pokoju
Ceremonia wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla odbędzie się w ratuszu w Oslo. Poprowadzi ją przewodniczący Norweskiego Komitetu Noblowskiego, były wieloletni premier kraju Thornbjoern Jagland w obecności króla Norwegii Haralda V. Po raz piąty w 109-letniej historii nagrody krzesło laureata pozostanie puste.
W ceremonii wręczania Pokojowej Nagrody Nobla najważniejszym momentem oprócz samego przekazania dyplomu i medalu, jest wykład laureata. Dzisiaj zamiast niego zabierze głos znana norweska aktorka Liv Ullman. Przeczyta ona jeden z najciekawszych tekstów publicystycznych Liu Xiaobo, napisany na długo przed otrzymaniem nagrody Nobla.
Wieczorem, w stołecznym Grandu Hotelu, w którym tradycyjnie mieszkają nobliści, rozpocznie się bankiet. W tym roku apartament przeznaczony dla Liu Xiaobo pozostaje pusty, choć symbolicznie pali się w nim światło.
rk