Logo Polskiego Radia
IAR
Rafał Kowalczyk 23.01.2011

Rocznica śmierci Ryszarda Kapuścińskiego

23 stycznia mija 4. rocznica śmierci Ryszarda Kapuścińskiego, podróżnika, pisarza i reportażysty o międzynarodowej sławie, uznawanego za klasyka polskiej literatury faktu.
Kapuściński w AfryceKapuściński w Afryceźr. kapuscinski.info

24 stycznia w Warszawie odbędzie się konferencja prasowa poświęcona drugiej edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki.

Autor "Cesarza" i "Szachinszacha" przez wiele lat był wymieniany w gronie kandydatów do literackiej nagrody Nobla. Uważano go za pisarza obdarzonego perfekcyjnym wyczuciem informacji, klimatu i wydarzeń. Ryszard Kapuściński jest - obok Stanisława Lema - najczęściej wydawanym i tłumaczonym za granicą polskim autorem.

Kapuściński odbył wiele podróży zagranicznych, między innymi do Angoli, Konga, Etiopii, Somalii, Iranu i Hondurasu. Napisał ponad dwadzieścia książek, które przetłumaczono na 30 języków. Krytycy na całym świecie zawsze podkreślali jego doskonałą umiejętność syntezy, uniwersalność i ponadczasowy charakter poruszanych kwestii. Był laureatem wielu wyróżnień, między innymi, dwukrotnie przyznano mu nagrodę polskiego PEN-Clubu. Otrzymał też Nagrodę Goethego, hiszpańską Nagrodę Księcia Asturii i włoską nagrodę literacką im. Elsy Morante. Uhonorowano go tytułami doktora honoris causa wielu uniwersytetów. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Reporter w PRL

Urodził się 4 marca 1932 roku w Pińsku na Polesiu. Jako 17-latek debiutował utworami poetyckimi w tygodniku "Dziś i Jutro". W 1956 ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego i rozpoczął pracę w "Sztandarze Młodych". W tym samym roku otrzymał pierwszą nagrodę - Złoty Krzyż Zasługi - za reportaż "To też jest prawda o Nowej Hucie", opisujący warunki życia robotników na budowie kombinatu. Także w 1956 roku odbył pierwszą podróż zagraniczną - do Indii. Od 1953 do 1981 roku był członkiem PZPR. W latach 60-tych i na początku lat 70-tych Kapuściński pracował dla Polskiej Agencji Prasowej oraz dla "Polityki". O odzyskiwaniu niepodległości przez kolejne kraje afrykańskie pisał w "Czarnych gwiazdach". Efektem podróży po azjatyckich republikach ZSRR była książka "Kirgiz schodzi z konia", a pięcioletni pobyt w Ameryce Łacińskiej zaowocował tytułami "Dlaczego zginął Karl von Spreti" oraz "Chrystus z karabinem na ramieniu".

W połowie lat 70. Kapuściński rozpoczął pracę w tygodniku "Kultura". Pojechał wówczas między innymi do Angoli, ogarniętej wojną domową. Powstała wtedy książka "Jeszcze dzień życia". Kolejnym etapem w podróżach Kapuścińskiego były wyprawy do Etiopii i Iranu, po których napisał książki "Cesarz" oraz "Szachinszach". Przyniosły mu one międzynarodową sławę, zaś adaptacje teatralne "Cesarza" spotkały się z entuzjastycznym przyjęciem. Kolejną dobrze przyjętą książką było "Imperium" - cykl reportaży o upadającym ZSRR. Do najbardziej znanych dzieł Kapuścińskiego należą także "Heban" oraz "Podróże z Herodotem". Ugruntowały jego pozycję wśród najbardziej cenionych pisarzy na świecie. Ryszard Kapuściński zmarł 23 stycznia 2007 roku w Warszawie, w wieku 74 lat.

Artur Domosławski, autor biografii Ryszard Kapuścińskiego "Kapuściński non-fiction" pisze, że reporter był tajnym współpracownikiem wywiadu PRL, a po upadku komunizmu w Polsce „żył w lęku i bał rozliczenia z przeszłością”. Media donosiły również, że w IPN znajdują się meldunki Ryszard Kapuścińskiego.

rk