Logo Polskiego Radia
IAR / PAP
Katarzyna Karaś 14.12.2011

Karanie za brak rejestracji czasopism - niekonstytucyjne

Pięciu sędziów Trybunału Konstytucyjnego rozstrzygnęło skargę konstytucyjną Wojciecha Skrzypczyka, którego oskarżono o wydawanie pisma bez rejestracji.
Zdjęcie ilustracyjneZdjęcie ilustracyjneDaniel R. Blume/Wikimedia Commons

Za zgodną z konstytucją uznano zaś obowiązkową rejestrację czasopism przez sąd.

Proces Skrzypczyka - oskarżonego o to, że w latach 2004-2005 wydawał jako radny Chojny czasopismo pt. "Bez cenzury. Niezależny Biuletyn Informacyjny" bez wymaganej rejestracj - wprawdzie umorzono, ale po wyroku stracił on mandat radnego Chojny w Wielkopolsce.

Pismo "Bez cenzury. Niezależny Biuletyn Informacyjny" Skrzypczyk składał sam, odbijał na ksero kilkaset egzemplarzy i roznosił po domach. Ostro krytykowało ono władze gminy, które zawiadomiły prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przez niego przestępstwa. Próbę rejestracji pisma Skrzypczyk - który uważał, że jego biuletyn nie powinien podlegać prawu prasowemu - podjął dopiero po tym zawiadomieniu.

Skrzypczyk kwestionował zgodność z konstytucją oraz europejską Konwencją o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności m.in. karania grzywną lub ograniczeniem wolności za przestępstwo wydawania czasopisma niezarejestrowanego przez sąd.

Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>

Zapis taki znajduje się w Prawie prasowym z 1984 roku. Stanowi ono, że wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji w sądzie. Wniosek o rejestrację ma zawierać m.in. tytuł, adres redakcji, częstotliwość ukazywania się, dane redaktora naczelnego oraz wydawcy. Sąd odmawia rejestracji, jeśli wniosek nie zawiera tych danych lub jeśli naruszałaby ona prawa do ochrony tytułu już istniejącego. Wydawanie pisma można zacząć, jeśli sąd nie rozstrzygnął wniosku w ciągu 30 dni.

Według skargi - przygotowanej przez prawników Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka - przepisy te naruszają zasadę wolności poglądów, gdyż ograniczają w sposób nieusprawiedliwiony i nieproporcjonalny wolność wyrażania oraz rozpowszechniania informacji. W skardze napisano, że już sam obowiązek rejestracji czasopisma jest niezgodny z konstytucją i prawem międzynarodowym - bo nieproporcjonalnie ogranicza wolność prasy.

Skarżący wskazuje także na nieprecyzyjność definicji "czasopisma", co powoduje, że nie wiadomo, które publikacje podlegają rejestracji. Kwestionuje też obowiązek podawania we wniosku rejestracyjnym poszczególnych danych (poza obowiązkiem podania tytułu) oraz uniemożliwienie rozpoczęcia wydawania czasopisma przed rozstrzygnięciem wniosku o rejestrację.

IAR,PAP,kk