Protonami w raka
Wszystko dzięki urządzeniu o nazwie cyklotron, który znajduje się w Centrum Cyklotronowym Bronowice przy Instytucie Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk. Do tej pory w Instytucie leczono nowotwory oka, a od października przyszłego roku będzie można leczyć guzy umieszczone w dowolnym miejscu ciała pacjenta. Tak zwana radioterapia protonowa jest znacznie skuteczniejsza od tradycyjnej fotonowej, ponieważ precyzyjnie trafia w guz nie niszcząc przy tym zdrowych komórek.
Jak działa cyklotron?
- Cyklotron to urządzenie produkujące wiązkę protonów, którą można używać w eksperymentach i w leczeniu – mówi Konrad Guguła, kierownik Działu Cyklotronowego Proteus.
Jedną z metod pozbycia się guza nowotworowego jest napromienienie go – dodaje prof. Paweł Olko z IFJ PAN w Krakowie. Działanie protonów polega na tym, że uderzają one w komórki nowotworu, powodując, że one giną.
Zbawienne protony
Jak twierdzi dr Beata Sas-Korczyńska, lekarz radioterapii onkologicznej, podanie dawki w radioterapii jest nieinwazyjne i bezbolesne. Boleć może odczyn popromienny, a nie radioterapia. Do leczenia kwalifikują się rzadkie nowotwory, np. nowotwory podstawy czaszki, okolicy okołordzeniowej, a także nowotwory wieku dziecięcego. W tym leczeniu wiązka protonowa - przez jej właściwości i fizykę - powoduje, że jest mniejsze promieniowanie rozproszone.
Przełom w nauce i medycynie
- Gantry jest to urządzenie służące do radioterapii nowotworów zlokalizowanych dowolnym miejscu ciała - informuje Tomasz Kajdrowicz, kierownik Samodzielnej Pracowni Gantry w Centrum Cyklotronowym Bronowice. Gantry waży ok. 120 ton i jest najnowocześniejszym i jedynym tego typu urządzeniem w Polsce.
Nigdy jeszcze w historii Polski nie mieliśmy tak znakomitych możliwości realizacji tak śmiałych i tak fantastycznych projektów, jakie mamy teraz – twierdzi prof. Paweł Olko. Dopiero wejście do Unii Europejskiej, uzyskanie środków strukturalnych, otwarcie na programy ramowe, uzyskanie różnych metod finansowania pozwala w pełni działać polskim naukowcom.
Obecnie nowoczesne stanowiska Gantry są stosowane w zaledwie kilku ośrodkach w USA, Japonii, Niemczech i Szwajcarii. Całkowity koszt budowy Centrum Cyklotronowego Bronowice to ok. 240 mln zł, z czego ponad połowa będzie pochodzić z unijnego dofinansowania w ramach Programu Innowacyjna Gospodarka. Instytut ściśle współpracuje z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju.
(ut)