Logo Polskiego Radia
Dwójka
Gabriela Skonieczna 19.10.2012

Staruszka, która spędza sen z powiek... historykom sztuki

"Staruszka" to obraz tak niezwykły, że niektórzy badacze posuwają się do negowania autorstwa Giorgione.
Staruszka, która spędza sen z powiek... historykom sztukiGiorgione/domena publiczna

Nie wiadomo, kogo przedstawia. Może w ogóle nie jest portretem. Obraz ten stanowi zaskakujący zgrzyt w twórczości renesansowego malarza weneckiego, twórczości tchnącej harmonią, pięknem, zachwytem dla urody świata i człowieka. "La vecchia"- "Staruszka" albo "Stara" - to jeden z najbardziej tajemniczych obrazów Giorgione.

- Niemal żadnego jego obrazu nie potrafimy odczytać, zinterpretować - mówi dr Grażyna Bastek. - To dzieła skomplikowane, hermetyczne, przeznaczone tylko dla wąskiego kręgu odbiorców. Wśród obrazów artysty "La vecchia" , przedstawiająca brzydką, starą kobietę, wprowadza nas jednak w konfuzję - dodaje. Drugiego takiego dzieła w twórczości przełomu XV i XVI wieku nie ma, choć były oczywiście próby przedstawiania brzydoty, chociażby autorstwa Leonarda da Vinci. Istnieje zresztą najprawdopodobniej pewien związek: Giorgione miał dostęp do szkiców Leonarda.

Najnowsze badania wskazują, że obraz był przemalowany, a pierwotnie miał inną kompozycję. Jak to wpływa na interpretację dzieła? Prosimy posłuchać audycji.

Rozmawiali Michał Montowski i Grażyna Bastek.

***

Giorgione, właśc. Giorgio Barbarelli da Castelfranco (ok. 1477 - 1510) - malarz włoski epoki renesansu. O jego życiu i twórczości wiemy bardzo mało. Jest jednym z najbardziej zagadkowych malarzy czasów nowożytnych. Był uczniem Giovanniego Belliniego. Miał wpływ na innych malarzy, z którymi się zetknął, m.in. na Tycjana i Sebastiana del Piombo. Zmarł przedwcześnie w okresie zarazy.