Logo Polskiego Radia
Jedynka
Andrzej Gralewski 25.01.2018

Dlaczego w Polsce odrodził się neonazim?

W kwietniu ubiegłego roku grupa ludzi w lesie pod Wodzisławiem Śląskim skupionych w stowarzyszeniu Duma i Niepodległość, ubranych w hitlerowskie mundury, zorganizowała obchody 128 urodzin Adolfa Hitlera.

Były flagi ze swastykami, tort w kolorach flagi III Rzeszy, ołtarzyk ku czci fuerera oraz nasączona podpałką do grilla drewniana swastyka, którą spalono. Były toasty za Hitlera i ukochaną ojczyznę Polskę. Wszystko to nagrali ukrytą kamerą dziennikarze TVN, a stacja wyemitowała materiał w sobotę (20.01.2018).

Politycy zaczęli przerzucać się oskarżeniami o wprowadzanie nacjonalistów na salony. Prokuratura i ABW przystąpiły do działań, a pierwsze zatrzymania nastąpiły już w 48 godzin po emisji reportażu. W czwartek (25.01) Joachim Brudziński przedstawił w Sejmie "Informację Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na temat osób, stowarzyszeń i ugrupowań, co do których może zachodzić podejrzenie propagowania totalitarnych ustrojów państwa oraz nawoływania do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość".

Socjolog Henryk Domański zwraca uwagę na efekt pokoleniowy. - Jest już tak dawno od zakończenia wojny, że pojawiło się pokolenie, dla którego wojenne doświadczenia dziadków nic nie znaczą - mówi. Zwraca uwagę, że są też ewidentne błędy edukacyjne.

Piotr Szumlewicz przypomina, że w przedwojennej Polsce nacjonalizm i antysemityzm był rozpowszechniony w społeczeństwie. Antysemickie wystąpienia były w czasie wojny, czego przykładem była Brygada Świętokrzyska. - Również w PRL od lat 50-tych pojawiały się na szczytach władzy deklaracje antysemickie. Rok 1968 to nie była tylko deklaracja władzy, ale miała szeroki odzew wśród społeczeństwa - mówi. Zwrócił uwagę, że od 2011 roku na marszach niepodległości nawołuje się, według niego, do zabijania ludzi.

Krzysztof Bosak z Ruchu Narodowego podkreśla, że trzeba rozróżnić dwie rzeczy. Jedno zjawisko to neonazizm, które według niego jest marginalne. - Druga warstwa tej debaty, która wyraźnie wyszła w wypowiedziach pana Szumlewicza to jest używanie pojedynczych przypadków, czy marginalnych środowisk neonazistowskich do walki ideologicznej - mówi były poseł.

Jak to możliwe, że w kraju tak dotkniętym totalitaryzmami z zachodu i wschodu można było, wbrew prawu, propagować idee nazistowskie i komunistyczne? Co należy zmienić, aby do tego nie dochodziło? Posłuchaj nagrania całej debaty.

***

Tytuł audycji: Debata Jedynki

Prowadzi: Marek Mądrzejewski

Goście: prof. Henryk Domański (socjolog z PAN), Piotr Szumlewicz (polityk, związkowiec, ekspert i przewodniczący warszawskich struktur OPZZ, publicysta kwartalnika "Bez dogmatu" i portalu lewica.pl), Krzysztof Bosak (poseł sejmu V kadencji, wiceprezes Ruchu Narodowego)

Data emisji: 25.01.2018

Godzina emisji: 17.25

ag/mz