Logo Polskiego Radia
Jedynka
Andrzej Gralewski 23.12.2017

Spisz - Kresy południowe

Spisz to mozaika narodowościowa i kulturowa. Mówi się o przynajmniej przedstawicielach siedmiu narodów zamieszkujących ten obszar, w historii podzielony między Polskę i Węgry, a obecnie między Polskę i Słowację. Od początku XIX wieku teren ten podlegał stopniowej madziaryzacji i słowakizacji.
Posłuchaj
  • Spisz, czyli Kresy południowe. Mozaika etniczna i kulturowa (Świat Kresów/Jedynka)
Czytaj także

Na północy leży tzw. Górny Spisz składający się z dwóch ziem: północno-zachodniej części, czyli Zamagórza Spiskiego, od wczesnego średniowiecza aż po dziś zasiedlonego przez ludność polską oraz części północno-wschodniej, czyli Dominium Starej Lubowli i Podolinca, od XIII wieku też zasiedlony przez ludność polską. Na południe od tych ziem jest obszar do 1945 roku zasiedlony przez Niemców, na których mówiono Sasi spiscy.

Południe Spisza zamieszkiwali Słowacy i niewielka liczba Węgrów. Północno-wschodni Spisz to obszar zamieszkiwany przez tzw. Rusnaków, odpowiedników polskich Łemków. Od XIX wieku narasta liczba Żydów, których wcześniej na Spiszu nie było, osiedlają się tam również Cyganie.

Posłuchaj całej audycji, w której mówimy o spiskiej specyfice, dziejach tego regionu, jego wielokulturowości i wieloetniczności, o spiskich obrzędach związanych z Bożym Narodzeniem oraz o roli religii w życiu Spiszaków. A czym różnią się haftowane spodnie Spiszaków i Podhalan? 

***

Tytuł audycji: Świat Kresów

Prowadzi: Krzysztof Renik

Goście: prof. Tadeusz Mikołaj Trajdos (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk), Anna Kozak (etnograf z Muzeum Tatrzańskiego), Aleksandra Piecuch (opiekunka zabytkowej zagrody spiskiej we wsi Jurgów)

Data emisji: 23.12.2017

Godzina emisji: 18.10

ag