03:46 Trojka Trojka do trzeciej 2021_03_23-12-34-18 Pogoda.mp3 Meteorologia wczoraj i dziś. Pytamy ekspertów (Trójka do trzeciej)
Nowe wypiera stare
Ludzie starają się przewidywać pogodę już od tysiącleci. Robił to m.in. Arystoteles, który w 340 r. p.n.e. stworzył swoje dzieło "Meteorologica". Jak przez wieki zmieniły się narzędzia używane do obserwacji pogody? Pytanie to zadaliśmy Piotrowi Krzaczkowskiemu, kierownikowi Wysokogórskiego Obserwatorium Meteorologicznego na Śnieżce, którego ikoniczna, składająca się z trzech dysków siedziba od lat przyciąga turystów.
– W przypadku wielu z tych przyrządów, np. termometru, zasada działania się nie zmieniła. Aktualnie w większości używa się elektronicznych przyrządów. Z tradycyjnych termometrów korzystamy tylko awaryjnie – odpowiada meteorolog.
Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne na Śnieżce Foto: shutterstock.com/FredanFoto
Początki obserwacji meteorologicznych na Śnieżce sięgają XIX wieku, a od 140 lat są prowadzone bez przerwy. W budynku wciąż znajduje się przedwojenny barograf, którego zadaniem była rejestracja dokonywanych pomiarów ciśnienia atmosferycznego. – W Polsce są dwa takie przyrządy, niestety już niesprawne. Znajdowało się w nich bardzo dużo rtęci, więc barograf nie mógł funkcjonować, chociażby ze względu na zdrowie pracowników – tłumaczy Piotr Krzaczkowski.
Ludzka intuicja i doświadczenie
– Najbardziej zmienił się pomiar prędkości wiatru. Wiatr powinniśmy mierzyć przez 10 minut, jednak nikt nie wytrzyma tyle z ręcznym instrumentem przy prędkości wiatru, która wynosi kilkadziesiąt metrów na sekundę. Aktualnie przyrządy te są oparte na ultradźwiękach – wyjaśnia.
No cóż, technika służąca pomiarom i prognozie warunków pogodowych zmienia się bez przerwy, jednak jest coś, czego na razie nie udaje się zastąpić maszyną – to intuicja i doświadczenie.
– Prognozowanie było odkrywaniem. Dziś też tak jest, ale wtedy odkrywane było to, co dziś jest naszą elementarną wiedzą – mówi Mateusz Barczyk z Centrum Meteorologicznej Osłony Kraju IMGW. – Zawsze łatwiej jest coś policzyć na komputerze. Nie jesteśmy w stanie przewidzieć, zwłaszcza w sytuacjach ekstremalnych, tego, co może pójść nie tak. Człowiek uczy się na błędach, a przynajmniej próbuje, i stara się ich nie popełniać. Tego na razie nie potrafimy zaprogramować – podsumowuje ekspert.
IMGW-PIB. Klimat, woda i pogoda/MGW PIB
Światowy Dzień Meteorologii ustanowiono jako wyraz upamiętnienia wprowadzenia w życie konwencji o utworzeniu Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) w 1950 roku. WMO kontynuuje tradycję Międzynarodowej Organizacji Meteorologicznej, która powstała w drugiej połowie XIX wieku.
***
Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Piotr Łodej
Autorka materiału reporterskiego: Martyna Matwiejuk
Data emisji: 23.03.2021
Godzina emisji: 12.34
kr