Spory o piastowską koronę podczas panowania Bolesława V Wstydliwego

Nowy cykl: poczet od nowa. Od Leszka do Leszka

Bolesław V Wstydliwy był synem Leszka Białego i księżniczki ruskiej Grzymisławy, wnukiem Kazimierza Sprawiedliwego, ostatnim przedstawicielem małopolskiej linii Piastów. Był księciem krakowskim i sandomierskim. Jego droga na krakowski tron była długa, kręta, wyboista i niebezpieczna.

Miał zaledwie kilkanaście miesięcy, kiedy w Gąsawie, w 1227 roku, zamordowano jego ojca. Wiele osób chciało uzyskać prawo opieki nad Bolesławem, w pierwszej kolejności sojusznicy jego ojca - Henryk Brodaty i Władysław Laskonogi. Wpływ na obsadę dzielnicy chcieli mieć także panowie krakowscy. Toczyła się wojna domowa o tę schedę. Jej zaciekłymi uczestnikami byli m.in. wnuk Mieszka III Starego książę wielkopolski Władysław Odonic oraz Konrad mazowiecki - młodszy brat Leszka Białego. Kraków przechodził z rąk do rąk. Konrad mazowiecki dopuścił się nawet porwania Grzymisławy i jej syna.

Po śmierci Henryka Brodatego schronienia i opieki gnębionym udzielił jego syn - Henryk Pobożny. Doszło też do zawarcia umowy małżeńskiej między 13-letnim Bolesławem i 5-letnią królewną węgierską Kunegundą. Najazd Mongołów w 1241 roku zmusił ich do ucieczki na Węgry. Konrad mazowiecki ponownie zajął Kraków. Bolesław, z pomocą posiłków węgierskich, odzyskał ostatecznie dziedzictwo ojca mając lat 17.

Czytaj także:

• Piastowie śląscy i ich wielkie marzenie o zjednoczeniu ziem polskich podczas rozbicia dzielnicowego
• Zamach w Gąsawie, czyli walka Piastów o władzę
• Polska piastowska czasów Mieszka III Starego i Kazimierza Sprawiedliwego

Podczas panowania walczył o wpływy wśród Piastów, próbował chrystianizować Jaćwingów, zmagał się z kolejnym najazdem Mongołów. Przyczynił się do rozwoju miast, dokonał lokacji Krakowa, zreformował zarządzanie wydobyciem soli. Doprowadził do kanonizowania biskupa Stanisława. Małżeństwo z Kingą, późniejszą świętą, pozostało bezdzietne z powodu złożonych przez małżonków ślubów czystości. W 1265 roku para adoptowała księcia sieradzkiego Leszka Czarnego, który stał się prawowitym dziedzicem księstwa krakowsko-sandomierskiego w 1279 roku, po śmierci Bolesława.

- Czasy się zmieniają. W połowie wieku XIII dokonuje się przełom. Przełom, od którego zaczyna się już wyraźnie nowa, dojrzewająca z każdą dekadą, koncepcja zjednoczenia Polski - nie w oparciu o Śląsk a o Kraków, w oparciu o kult świętego Stanisława, zorganizowany na nowo pod panowaniem Bolesława V Wstydliwego, w oparciu o trwały związek z Węgrami, w oparciu o przedłużenie linii małopolskiej na Mazowsze, na dziedziców Konrada mazowieckiego, czyli najbliższych krewnych bezdzietnego księcia krakowskiego - powiedział w Programie 1 Polskiego Radia prof. Andrzej Nowak.

- Otwieramy nową kartę dziejów Polski - podkreślił historyk.

W jakim stopniu Bolesław V Wstydliwy i jego małżonka zmienili historię Polski? Co im się udało, a co nie? Jakim następcą Bolesława był Leszek Czarny? Zapraszamy do wysłuchania całej audycji.

***

Tytuł audycji: Historia żywa

Prowadzi: Dorota Truszczak 

Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk, publicysta, nauczyciel akademicki, sowietolog, autor "Dziejów Polski")

Data emisji: 7.12.2020 

Godzina emisji: 21.07

kk