Logo Polskiego Radia
Jedynka
Katarzyna Karaś 20.10.2020

Kto sprawował władzę w XI-wiecznej Polsce: książę Władysław Herman czy jego palatyn Sieciech?

Niemal cała wiedza o Władysławie Hermanie pochodzi z kroniki Galla Anonima, a ten był niechętny temu władcy. Na długi czas utrwaliła się opinia, że książę to nie był rzutki polityk, lecz człowiek nieporadny, o chorobliwym braku woli, marionetka sterowana przez Sieciecha, możnowładcę małopolskiego.

Posłuchaj
41:03 2020_10_19 21_07_15_PR1_Historia_Zywa.mp3 Władysław Herman - marionetka Sieciecha? (Historia żywa/Jedynka)

O pierwszych 30 latach życia, urodzonego ok. 1044 roku, Władysława Hermana mało wiemy. Był młodszym bratem króla Bolesława Szczodrego, po 1058 roku - po śmierci ojca, Kazimierza Odnowiciela - panował na Mazowszu jako jego lennik.

U schyłku życia Bolesław Szczodry z bohatera stał się potępieńcem - doprowadził do zgładzenia biskupa Stanisława ze Szczepanowa i został wypędzony. Mówi się, że śmierć biskupa niespodziewanie otworzyła nowe perspektywy przed królewskim bratem, a Władysławowi Hermanowi w sięgnięciu po władzę miał pomóc Sieciech (Szczodry miał następcę, był nim syn Mieszko Bolesławowic).

- Trudno znaleźć argumenty przemawiające za spiskiem. Nie ma informacji o jakiś buntach, konfliktach między braćmi - zauważył w Programie 1 Polskiego Radia prof. Andrzej Nowak. Historyk przypomniał, że Anonim zwany Gallem w swoich kronikach opiewa syna Władysława Hermana, Bolesława Krzywoustego, który swoją karierę zaczął od konfliktu z ojcem. Kronikarz nie mógł więc pisać o Władysławie Hermanie dobrze. 

A jaką rolę odegrał Sieciech? - Sieciech był pierwszym tak wyrazistym reprezentantem możnowładczej elity, która zaczyna się w tamtym czasie kształtować i dążyć do ograniczenia wszechwładzy księcia. Sieciech nie tworzy "dzielniczki" dla siebie, nie buntuje się przeciwko władzy królewskiej. Stara się podejmować takie działania, by podzielić władzę między władcę i możnych. Można zatem przyjąć, że mógł być jednym z głównych organizatorów buntu przeciwko Szczodremu - ocenił prof. Nowak.

Jak to się stało, że książę został władcą Polski i zapoczątkował odnogę dynastii, która rządziła krajem przez trzy stulecia? Czy rzeczywiście był nieudacznikiem, sterowanym przez palatyna? Jaką spuściznę zostawili po sobie książę Władysław Herman i palatyn Sieciech i jak wpłynęli na przyszłość Polski? Zapraszamy do wysłuchania całej audycji.

***

Tytuł audycji: Historia żywa

Prowadzi: Dorota Truszczak 

Gość: prof. Andrzej Nowak

Data emisji: 19.10.2020 r. 

Godzina emisji: 21.05

kk