Orzeł biały - polski i czarny - śląski to symbole książęcej władzy nad Krakowem i Wrocławiem Henryka Probusa, wnuka Henryka Pobożnego, prawnuka Henryka Brodatego, kolejnego przedstawiciela Piastów śląskich. Znajdują się na grobowcu księcia i zdaniem biografów zaprzeczają temu, że Henryk jest czarnym charakterem polskiej historii: wrogiem Kościoła, Polaków i języka polskiego. Czy czarna legenda związana jest z tym, że lepiej posługiwał się językiem niemieckim niż polskim oraz popierał kolonizację niemiecką? Dbał przecież o rozwój gospodarczy królestwa śląskiego, wiele miast obdarzył przywilejami, np. Wrocław otrzymał ich 17.
Spory o piastowską koronę podczas panowania Bolesława V Wstydliwego
42:00 2020_12_14 21_07_06_PR1_Historia_Zywa.mp3 Książęta piastowscy. Henryk Probus Prawy i Przemysł II (Historia żywa/Jedynka)
Zamach w Gąsawie, czyli walka Piastów o władzę
Po śmierci Leszka Czarnego ruszył na Kraków, gdzie otworzono przed nim bramy miasta i Wawelu. Sprawował tam władzę z przerwami przez ostatnie dwa lata życia, do 1290 roku. Starał się o koronę. Jednak koronacji nie doczekał. Wcześniej zawarł układ o wzajemnym dziedziczeniu z Przemysłem II księciem wielkopolskim.
Przemysł dostąpił zaszczytu koronacji w czerwcu 1295 roku. "On pierwszy zwrócił Polakom godła ich zwycięskie" - tak ocenił króla Przemysła II kronikarz Jan Długosz. Władca był w tym czasie najpotężniejszym spośród Piastów. Panował w Wielkopolsce, na Pomorzu Gdańskim i w Małopolsce. Kronikarz podkreślił tym samym odrodzenie się idei Królestwa Polskiego po ponad 200 latach od ostatniej koronacji Piasta, Bolesława Szczodrego w 1076 roku.
Czytaj także:
Wcześniej jednak Przemysł, ostatni męski przedstawiciel linii wielkopolskiej, syn Przemysła I, wnuk Władysława Odonica, na krótko przejął Małopolskę w 1290 roku. Opuszczając Wawel, zabrał insygnia koronacyjne. Krakowa zrzekł się na rzecz króla czeskiego Wacława II i zobowiązał się mu pomóc przy opanowaniu Małopolski. To było skierowane przeciwko Władysławowi Łokietkowi. Ale już 3 lata później wspierany przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakuba Świnkę zawarł układ z Łokietkiem przeciwko rządom Wacława II w Krakowie. Sojusz ten umożliwił Łokietkowi przejęcie Wielkopolski i Pomorza Gdańskiego po śmierci Przemysła, który był królem tylko siedem miesięcy, a zamordowany został w Rogoźnie za sprawą margrabiów brandenburskich.
***
Na audycję "Historia Żywa" w poniedziałek (14.12) o godz. 21.05 zapraszają Dorota Truszczak i prof. Andrzej Nowak.
DS