Odyseja wawelskich arrasów
31 marca 1889 roku inżynier Gustaw Eiffel wywiesił francuską flagę na ukończonej wieży, która miała być symbolem nowoczesności, postępu naukowo-technicznego, miała też upamiętniać setną rocznicę wybuchu rewolucji francuskiej.
Inżynier Gustaw Eiffel prowadził firmę projektową zajmującą się konstrukcją mostów i wiaduktów, a wybór wieży jego projektu uczynił go jednym z najsłynniejszych konstruktorów XIX wieku. - Wznoszę dla Paryża, dla Francji, dla świata tę oto wieżę ze stali. Będzie to najwyższa wieża na świecie - zapowiadał Eiffel.
22:59 2021_04_21 19_30_04_PR1_eureka.mp3 Wieża Eiffla, symbol Paryża i potęgi Francji (Eureka/Jedynka)
Dlaczego budownictwo drewniane jest ważne dla polskiej kultury?
Prof. Remigiusz Forycki z Uniwersytetu Warszawskiego przypomina, że Francuzi bardzo mocno przygotowywali się do Wystawy Światowej w 1889 roku. Od początku było wiadomo, że symbolem wystawy będzie wieża. Konkurs na budowlę rozpisano trzy lata wcześniej i wybrano projekt obecnej wieży. W zasadzie projektantami wieży byli dwaj pracownicy z firmy Eiffla - Maurice Koechlin i Émile Nouguier. Eiffel odkupił prawa autorskie od Koechlina i Nouguiera wraz z prawami do własności intelektualnej projektu.
Wieża atrakcją turystyczną
Spośród 107 propozycji usytuowania wieży wybrano Pola Marsowe, co było też nawiązaniem do historii, bo w czasie rewolucji francuskiej stała tam gilotyna. - Od momentu zawieszenia flagi 31 marca 1889 roku do chwili obecnej wieżę zwiedziło 240 milionów turystów, średnio trzy miliony rocznie - mówi profesor. Wieża ma 300 metrów wysokości, a na jej wierzchołku dodatkowo zamontowano 24-metrowy maszt. Budowla stała się symbolem Francji, a przede wszystkim Paryża.
Budowa wieży wzbudzała kontrowersje, a przeciwni jej byli znaczący ludzie ówczesnej nauki i kultury, w tym pisarze Aleksander Dumas i Guy de Maupassant. Żeby uspokoić krytyków, Gustaw Eiffel deklarował, że wieża, którą uważano za triumf inżynierii i techniki francuskiej, zostanie rozebrana. Ale byli też obrońcy wieży, w tym poeta Guillaume Apollinaire de Kostrowitzky i malarz Marc Chagal.
Tour Eiffel/Facebook
Wieża to nie tylko turyści
Prof. Remigiusz Forycki podkreśla, że w zależności od okresu historycznego wieża pełniła też różne funkcje użytkowe. Zainstalowany na niej nadajnik i możliwość nadawania sygnału radiowego niemal na cały świat najprawdopodobniej ocaliły wieżę i odstąpiono od jej demontażu. W przededniu I wojny światowej stała się obiektem militarnym: zapewniała Paryżowi łączność z posterunkami wojskowymi na granicy z Niemcami.
Na sam szczyt wieży prowadzi 1665 stopni. Zamontowane oświetlenie umożliwia zmianę jej wyglądu po zmroku w okresie świąt państwowych i Nowego Roku, bywa przyozdabiana małymi lampkami lub podświetlana we francuskie barwy państwowe. Na szczycie wieży zainstalowano na stałe dwa reflektory, które każdej nocy kręcą się jak latarnia morska i są widoczne z odległości 80 km. Na wieży dostępne są trzy poziomy widokowe. Pierwszy i drugi są dostępne schodami i windami, trzeci poziom jest dostępny tylko windą.
Czytaj także:
Ponadto w audycji:
Podczas "gorączki tulipanowej" w Holandii w XVII wieku najbardziej pożądany okaz zwany Semper Augustus wart był majątek. Drogocenny tulipan swoją intrygującą urodę zawdzięcza... wirusowi pstrości, który sprawia, że kwiaty wyglądają pięknie, jednak dla roślin wirus ten jest bardzo niebezpieczny. Niezwykle burzliwa historia tulipana ma swój początek w Imperium Osmańskim w połowie XVI wieku. Mówimy również o tym, jakie walory oprócz estetycznych mają tulipany i w jaki sposób walory te można wykorzystywać na przykład w kuchni. Gość Marta Walewska z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
***
Tytuł audycji: Eureka
Prowadziła: Katarzyna Jankowska
Goście: prof. Remigiusz Forycki (Instytut Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego), Marta Walewska (Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie)
Data emisji: 21.04.2021
Godzina emisji: 19.30
ag