W przypadku negacji w pytaniu zasada jest prosta. Należy odpowiadać zgodnie z intencją nadawcy. Jeśli nie pozwalamy - mówimy "nie", jeśli pozwalamy - mówimy "tak, możesz".
Negacja w pytaniu pełni funkcję retoryczną, trochę etykietalną, nie wnosi istotnego przeczenia.
Rozmawialiśmy również o słówku "czemu".
Możemy je znaleźć w słownikach - tylko nie we wszystkich będzie, jako osobne hasło (jak np. w ortograficznym). W większości słowników języka polskiego trzeba go szukać w haśle "co" - bo "czemu" jest pierwotnie formą C. zaimka "co":
M. co to jest
D. czego nie ma
C. czemu się przyglądam
itd.
Możemy jednak mówić nie o typowym użyciu zaimkowym (np. "Czemu zawdzięczam Pańską wizytę?"), lecz takim, w którym forma "czemu" ma znaczenie 'dlaczego'.
- Niniejszym oświadczam, że jest to użycie całkowicie poprawne, z wieloletnią tradycją. Pisał na ten temat już prof. Witold Doroszewski w "Rozmowach o języku" w roku 1952. - przekonuje Agata Hącia, po czym dodaje - Niektórzy uważają, że jest nieco bardziej potoczne niż "dlaczego" - i chyba mają rację. Wyobrażamy sobie "czemu" w rozmowie prywatnej ("Czemu się spóźniłeś?"), ale już w języku urzędowym nie, tam tylko "dlatego" (np. niedobre: "Prosimy o wyjaśnienie, czemu nie wykonano prac zleconych").
A kiedy mówimy "czego", "czemuś" i "czegoś"? Dowiedz się, słuchając załączonego fragmentu audycji "W cztery oczy".
Poznaj więcej zasad rządzących językiem polskim. Posłuchaj poprzednich tematów realizowanych w ramach cyklu "Savoir Vivre Językowy".