Logo Polskiego Radia
Czwórka
Katarzyna Kucharska 14.01.2013

Pytacie? Odpowiadamy!

Językoznawca Agata Hącia kolejny raz rozwiązuje zagadki językowe przesłane przez Słuchaczy Czwórki.
Pytacie? OdpowiadamyGlow Images/East News

Aby zachęcić Was do wysłuchania całego nagrania Savoir Vivre Językowego zdrawdzimy tu odpowiedzi tylko na kilka pytań, które zadaliście Czwórce. Pozostałe znajdziecie w załączonym pliku dźwiękowym!

Pytanie: Jak mówi się poprawnie: Jedź czy jeździj? W zdaniu:€“ Nie jeździj za szybko! /często/

Odpowiedź: Na pewno forma "jeździj" jest niepoprawna. Poprawne są natomiast: jedź - to rozkaźnik czasownika "jechać" oraz jeźdź - to rozkaźnik czasownika "jeździć"

---

Pytanie: Mówimy akłapark czy akwapark?
Odpowiedź: Mówimy wyłącznie "akwapark" - zresztą zgodnie ze słownikiem ortograficznym, możemy też tak pisać.

To zgodne z ogólną zasadą wymowy "q" w zapożyczeniach łacińskich - wymawiamy je jak [w], por. akwedukt (łac. aquaeductus), akwen, akwizycja (łac. acquisitio) i in. Wymowa niepoprawna "akłapark" jest wzorowana na wymowie angielskiej.

---

Pytanie: Skąd się wzięła nazwa rok przestępny?

Odpowiedź: Od czasownika "przestąpić", który znaczył niegdyś tyle co dzisiaj "przekroczyć", czyli mógł się odnosić do przestąpienia, przejścia jakiejś przeszkody, granicy albo miary. Zatem przestępny rok to rok przestępujący (= przekraczający) zwykłą miarę dni o jeden dzień. Mówiono dawniej również o dniu przestępnym (czyli 29 lutego). Dzień też dawniej nazywano "przybyszem" - bo przestąpił próg miesiąca i wszedł do tego miesiąca.

Chcesz wiedzieć więcej? Wysłuchaj fragmentu audycji "W cztery oczy".