Logo Polskiego Radia
Jedynka
Andrzej Gralewski 06.04.2020

Fotochemia cząstek - pytania o początki życia na Ziemi

Paleobiolodzy uważają, że pierwsza żywa cząsteczka powstała na Ziemi już 4 miliardy lat temu. Warunki panujące na naszej planecie nie sprzyjały wtedy życiu - nie było tlenu i warstwy ozonowej, a na jego powstanie ogromny wpływ miało promieniowanie ultrafioletowe. Naukowcy w wielu ośrodkach odtwarzają te pierwotne warunki, które decydowały o początkach życia i mają nadzieję, że ich poznanie pomoże nam ratować życie w przyszłości.
Posłuchaj
  • Fotochemia cząstek - pytania o początki życia na Ziemi (Jedynka/ Eureka)
Czytaj także

Gościem "Eureki" był dr inż. Rafał Szabla z Uniwersytetu Edynburskiego i Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie - biochemik, który zajmuje się fotochemią cząstek i bada ich zachowanie pod wpływem światła w niesłychanie krótkim czasie (piko-, a nawet femtosekundy).

- Fotochemia cząstek pomaga nam zrozumieć, w jaki sposób cząsteczki chemiczne, jak chociażby DNA, oddziałują ze światłem i w jaki sposób to światło może selektywnie wyindukować reakcje chemiczne, przemiany tych cząsteczek i do czego to może doprowadzić - mówi dr inż. Rafał Szabla.

Meteoryty i UV

Gość Programu 1 Polskiego Radia w swoich badaniach próbuje dowiedzieć się, w jakich warunkach powstawało życie na Ziemi.

- Mówimy właściwie o dwóch kluczowych czynnikach. Jednym z nich jest bombardowanie meteorytami, które mogło doprowadzić do zachodzenia bardzo charakterystycznych wysoko energetycznych reakcji i promieniowanie UV, które jest na tyle odznaczającym się źródłem energii, że jest bardzo selektywne - opowiada gość Jedynki.

DNA i RNA

Uczony symuluje reakcje, jakie mogłyby zachodzić u zarania życia, szczególnie zmiany, jakie zachodzą w DNA i RNA pod wpływem światła, przede wszystkim pod wpływem promieniowania ultrafioletowego. Do czego ta wiedza może się przydać?

- To może zostać później wykorzystane w adresowaniu konkretnych problemów, np. fantastycznym zastosowaniem są terapie fotodynamiczne. Tutaj można wykorzystywać alternatywne cząsteczki budulcowe DNA i RNA, nieco zmodyfikowane, które właśnie pod wpływem światła są w stanie doprowadzić do śmierci komórek rakowych. (…) To zastosowanie jest cały czas odkrywane, ale również są różnego rodzaju zastosowania materiałowe czy chociażby badania związane z eksploracją Kosmosu, które cały czas podążają do przodu - tłumaczy dr inż. Rafał Szabla.

***

Tytuł audycji: Eureka

Prowadził: Krzysztof Michalski

Gość: dr inż. Rafał Szabla (Uniwersytet Edynburski i Instytut Fizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie)

Data emisji: 6.04.2020 

Godzina emisji: 19.08

DS