W wieku 100 lat zmarła 5 stycznia Lidia Lwow-Eberle, sanitariuszka w 5 Wileńskiej Brygadzie Armii Krajowej dowodzonej przez Zygmunta Szendzielarza ps. Łupaszka, prywatnie jego narzeczona. Była znana w konspiracji pod pseudonimem "Lala".
Zmarła Lidia Lwow-Eberle. Była symbolem walki o wolność. Posłuchaj jej wspomnień
Lidia Lwow-Eberle była Rosjanką, jej rodzice byli arystokratami, którzy uciekli przed bolszewikami do Polski. - W jej domu mówiło się po rosyjsku, ale na zewnątrz posługiwała się językiem polskim. Podkreślała, że ukształtowało ją harcerstwo i polska szkoła - powiedział dr Kazimierz Krajewski.
22:36 PR24_AAC 2021_01_10-07-06-21.mp3 Dr Kazimierz Krajewski o Lidii Lwow-Eberle (Historyczne wydarzenie tygodnia)
W sierpniu 1943 r. Lidia Lwow wstąpiła do pierwszego oddziału partyzanckiego Okręgu Wileńskiego AK, dowodzonego przez ppor. Antoniego Burzyńskiego "Kmicica". Przyjęła pseudonim "Ewa". Oddział został podstępnie rozbrojony i częściowo wymordowany przez sowiecką brygadę partyzancką dowodzoną przez płk. Fiodora Markowa. Udało jej się uciec i dołączyć wraz z innymi ocalałymi do rtm. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki". Został on wcześniej wyznaczony przez komendę Okręgu Wileńskiego do objęcia dowództwa nad oddziałem "Kmicica", ale dotarł na miejsce tuż po masakrze polskich partyzantów. Na bazie rozbitków w krótkim czasie stworzył oddział nazwany wkrótce 5. Wileńską Brygadą AK. "Ewa" była w niej sanitariuszką.
30 czerwca 1948 r. została wraz z "Łupaszką" aresztowana. Skazano ją na karę dożywotniego więzienia. Była więziona w Fordonie i szczególnie ciężkim więzieniu dla kobiet w Inowrocławiu (w izolatce). W styczniu 1957 r. złagodzono jej wyrok do 15 lat więzienia, a następnie darowano odbywanie reszty kary.
Czytaj także:
Prezydent Andrzej Duda nadał w listopadzie tego roku Lidii Lwow-Eberle Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski "za wybitne zasługi w upowszechnianiu wiedzy o działalności polskiego podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej, za działalność kombatancką i społeczną".
Więcej w nagraniu.
***
Audycja: "Historyczne wydarzenie tygodnia"
Prowadzący: Tadeusz Płużański
Gość: dr Kazimierz Krajewski (historyk, IPN)
Data emisji: 10.01.2021
Godzina emisji: 07.06
PR24