Logo Polskiego Radia
IAR / PAP
Dariusz Adamski 25.09.2023

Kolejne utracone dzieła sztuki powrócą do Polski z USA

Kolejne utracone dzieła sztuki powrócą do Polski z USA - poinformowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Będą to zaginione w wyniku II wojny światowej dwie XVIII-wieczne akwarele Zygmunta Vogla oraz rysunek autorstwa Melchiora Steidla skradziony w 2005 roku z warszawskiej kolekcji prywatnej.

Uroczysta prezentacja odzyskanych prac odbędzie się 1 października w polskim konsulacie w Nowym Jorku, weźmie w niej udział minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazało, że przed wybuchem II wojny światowej akwarele - "Widok cmentarza przy kościele Panny Marii" oraz "Widok kościoła Karmelitów w Warszawie" wchodziły w skład warszawskiej kolekcji hrabiego Edwarda Raczyńskiego i stanowiły część obszernego zbioru kilkudziesięciu przedstawień stolicy autorstwa Zygmunta Vogla.

W 1939 roku akwarele wraz z innymi dziełami sztuki, w tym obrazami, militariami oraz wyrobami ze szkła i ceramiki zostały zdeponowane w Muzeum Narodowym w Warszawie. Miało to uchronić je przed nadciągającą grabieżą. Tak się jednak nie stało i los obu zabytków przez kilkadziesiąt lat pozostawał nieznany.

W latach 2000 akwarele Zygmunta Vogla trafiły do prywatnej kolekcji na terenie Stanów Zjednoczonych. Nabywca - kolekcjoner i miłośnik polskich dzieł sztuki - kupił prace Zygmunta Vogla na wiedeńskim rynku dzieł sztuki. Jego celem było przekazanie ich do Polski, tak aby mogły uzupełnić ocalałą część historycznej kolekcji hrabiego Edwarda Raczyńskiego.

Dzieła zwrócono we wrześniu

Dzieła zostały zwrócone w połowie września bieżącego roku na mocy porozumienia pomiędzy dotychczasowym posiadaczem a MKiDN. Obrazy w najbliższym czasie ponownie trafią do zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. W sprawę powrotu akwarel zaangażowana była również nowojorska Fundacja Kościuszkowska.

Z kolei rysunek Melchiora Steidla "Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny z 1704 roku" został skradziony w 2005 roku z warszawskiej kolekcji prywatnej. Rejestracja utraconego dzieła sztuki w krajowym wykazie zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem, pozwoliła na jego odnalezienie na terenie USA.

O tym fakcie pracownicy resortu kultury poinformowali partnerów z FBI. Zaangażowane w sprawę krajowe organy ścigania ustaliły, że niedługo po kradzieży rysunek prawdopodobnie został wywieziony na terytorium Niemiec. Następnie trafił na międzynarodowy rynek dzieł sztuki i został zakupiony do zbiorów National Gallery of Art w Waszyngtonie.
Dokumentacja dostarczona przez MKiDN przyczyniła się do podjęcia przez National Gallery of Art decyzji o zwrocie dzieła. Już niebawem rysunek powróci do Polski i zostanie przekazany właścicielce.