Logo Polskiego Radia
PAP
Halina Ostas 07.10.2023

W Warszawie upamiętniono 81. rocznicę utworzenia 1. Dywizji Pancernej

W sobotę upamiętniono 81. rocznicę utworzenia 1. Dywizji Pancernej. "Nie byłoby wolnej Polski, wolnej Francji, wolnej Belgii, ani wolnej Holandii, gdyby nie żołnierze generała Maczka" - powiedział szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk.

Uroczystość odbyła się pod warszawskim Pomnikiem 1. Dywizji Pancernej przy pl. Inwalidów. Wzięli w niej udział m.in. kombatanci, przedstawiciele władz RP oraz mieszkańcy Warszawy.

Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk powiedział, że "tradycyjnie już spotykamy się na początku października pod tym żoliborskim, warszawskim pomnikiem - jednym z najpiękniejszym w stolicy - aby oddać hołd generałowi, który nie przegrał żadnej bitwy oraz oddać hołd jego żołnierzom, którzy gotowi byli do najwyższych poświęceń w imię wartości, które od wieków tworzą fundament europejskiej cywilizacji". "Żołnierze generała Stanisława Maczka byli tymi, którzy swoją krwią znaczyli szlak wolności - w Polsce, we Francji, w Belgii i Holandii, wierząc, że nie ma takiej ceny, której nie można zapłacić za to, aby Rzeczpospolita była wolna, aby Europa była wolna. Czynili wiele, pełni poświęcenia, aby Europa została wyzwolona spod niemieckiego jarzma" - podkreślił.

Przypomniał także słowa gen. Maczka, który mówił, że polski żołnierz potrafi walczyć i umrzeć za wolność wszystkich krajów, ale tak naprawdę sercem umiera tylko w imię miłości do Polski, która w 1939 roku - zaatakowana przez Niemcy i sowiecką Rosję – została wymazana na długo z kart Europy i świata.

"Dzisiaj oddajemy hołd tym, którzy wtedy walczyli. Dziękujemy również tym, którzy pamięć o generale Maczku i Polskiej 1. Dywizji Pancernej niosą w przyszłość. Cieszę się, że wraz z jednym z ostatnich żołnierzy generała – panem pułkownikiem Januszem Głuchowskim - miałem zaszczyt i honor wręczyć medale tym, którzy starają się na pamięci budować tożsamość naszego narodu. To niezwykle ważne, bo bez pamięci, bez zakorzenienia się w przeszłości, nie można budować współczesności i marzyć o przyszłości" - mówił Jan Józef Kasprzyk.

Zwrócił również uwagę na to, że "to także moment, w którym chcemy podziękować cieniom naszych przodków, na czele z generałem Maczkiem za to, że nie zabrakło im nigdy odwagi". "To jest też moment, w którym musimy wołać, że nie byłoby wolnej Europy, wolnej Francji, wolnej Belgii, wolnej Holandii gdyby nie generał Maczek oraz polscy żołnierze, których krew przelewana była na wszystkich zachodnich frontach, gdzie walczyli z Niemcami o wolność tych krajów" - mówił. "Niech pamięć o generalne i jego żołnierzach będzie żywa nie tylko w kolejne rocznice, takie jak dzisiejsza, ale każdego dnia w Polsce, Francji, Belgii i Holandii" – podkreślił.

W czasie uroczystości szef UdSKiOR odznaczył osoby i stowarzyszenia posiadające zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Polski medalami "Pro Patria" i "Pro Bono Poloniae" . Medalem "Pro Patria" zostało uhonorowane Stołeczne Środowisko 1. Polskiej Dywizji Pancernej. Medale otrzymali również Krzysztof Bak, Marek Kubit, Władysław Małecki, dr Andrzej Przybyszewski i Arkadiusz Stypczyński oraz na wniosek Ambasady RP w Brukseli Jan Marek Kulesza i Michał Marian Kuśmiderski. Zaś medal "Pro Bono Poloniae" otrzymał ppłk rez. Waldemar Kotula.

Podczas upamiętnienia został również odczytany Apel Pamięci oraz odmówiono modlitwę wielowyznaniową za wszystkich tych, którzy oddali życie w imię wolności. Na zakończenie obchodów delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem upamiętniającym żołnierzy walczących w imię wolności Polski i Europy. Szef UdSKiOR oddał również hołd gen. Maczkowi oraz towarzyszom jego broni.

Sobotnie uroczystości zostały zorganizowane przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Stołeczne Środowisko 1. Polskiej Dywizji Pancernej.

Polska 1. Dywizja Pancerna została sformowana na podstawie rozkazu Naczelnego Wodza gen. broni Władysława Sikorskiego, wydanego w dniu 25 lutego 1942 r., na bazie jednostek wydzielonych ze składu I Korpusu Polskiego w Wielkiej Brytanii. Decyzja o utworzeniu jednostki wynikała z planów rozwoju sił zbrojnych.

Pierwsza próba stworzenia takiej dywizji została podjęta jeszcze we Francji w 1940 r., jednak strona francuska nie wyraziła na to zgody. Po klęsce Francji i ewakuacji polskich oddziałów na Wyspy Brytyjskie przystąpiono do formowania jednostek korzystając z brytyjskich etatów wojennych. W styczniu 1942 r. została podjęta decyzja - na Rozkaz Naczelnego Wodza - o wyznaczeniu na stanowisko dowódcy 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka - dotychczasowego dowódcy 10. Brygady Kawalerii Pancernej.

PAP/ho