Prof. Andrzej Szczerski: Jacek Malczewski był głęboko zakorzeniony w romantyzmie

• Jacek Malczewski był twórcą okresu Młodej Polski, jednak w swojej twórczości sięgał po toposy romantyczne.
• Idei XIX-wiecznej tradycji pozostał wierny, bez względu na zmieniającą się modę.
• Romantyzm Malczewskiego jest tematem najnowszej wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie.

Jacek Malczewski należy do grona najwybitniejszych indywidualności sztuki polskiej. Był jednym z największych i najbardziej uznanych malarzy swojej epoki, nazywano go również ojcem symbolizmu w polskim malarstwie przełomu XIX i XX wieku. Jego twórczość była wielowątkowa, dawała świadectwo wielkiej fantazji oraz wrażliwości neoromantyka i wyrafinowanego humanisty, malarza na wskroś przesiąkniętego polskością.

Romantyczny Jacek Malczewski

W Roku Polskiego Romantyzmu w Muzeum Narodowym w Krakowie 18 lutego zostanie otwarta wyjątkowa wystawa dzieł tego artysty - "Jacek Malczewski romantyczny". Prezentowanych będzie na niej ponad 150 prac Jacka Malczewskiego ze zbiorów muzealnych i z kolekcji prywatnych, a także zdjęcia archiwalne artysty oraz teksty literackie związane z jego pracami.

- Tą wystawą pokazujemy, że przekaz wizualny Malczewskiego jest głęboko zakorzeniony w romantyzmie i to na wielu poziomach - wyjaśnił prof. Andrzej Szczerski. - Po pierwsze, był zafascynowany poezją romantyczną: Juliuszem Słowackim, Teofilem Lenartowiczem i innymi. Po drugie, w jego twórczości powracają romantyczne wątki, jak mesjanizm, powstanie i walka o niepodległość - dodał.

Artysta - koryfeusz

Dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie zwrócił uwagę, że romantyczny u Malczewskiego jest również pejzaż, w którym postacie fantastyczne, jak np. nimfy czy rusałki, są naturalnym elementem. O jego romantyzmie świadczy też zapatrzenie w siebie. - To postać artysty, który jest koryfeuszem, wodzem. Romantyczny geniusz wielokrotnie powraca w jego twórczości - mówił gość audycji. - Czasem kreował się na Jezusa Chrystusa albo św. Franciszka, czy jakiegoś antycznego półboga. Jego styl życia również nie mieścił się w ówczesnych konwencjach. Patrząc na jego zdjęcia, widzimy, że nie był to człowiek szczególnie niezwykły, a jednak miał tę fantastyczną wyobraźnię i potrzebę autokreacji. To też są elementy postawy romantycznej.

Dzieła, które można oglądać na wystawie "Jacek Malczewski romantyczny", będą nawiązywać do wszystkich wątków romantycznych w twórczości tego artysty. - Praca, wykonana przez kuratorkę wystawy Urszulę Kozakowską-Zauchę, jest imponująca, ponieważ ilustruje wszystkie te tematy obrazami olejnymi, szkicami i rysunkami - opowiadał prof. Andrzej Szczerski.

Twórca wierny idei

Gość audycji dodał, że wystawa daje nowe spojrzenie na postać Jacka Malczewskiego. - To twórca, który wyrasta z doświadczenia XIX wieku. Ta idea XIX-wiecznej tradycji była dla niego tak ważna i nieprzemijająca, że właściwie bez względu na zmieniający się świat pozostał jej wierny. To artysta, który do dzisiaj fascynuje polskich odbiorców. Jego metafory, język wizualny są dla nas cały czas atrakcyjne.

- Malczewski jest niezwykle erudycyjnym malarzem - dodał prof. Andrzej Szczerski. - Na jego obrazach widać głęboką znajomość antyku, Biblii, był też świetnie oczytany w poezji i literaturze romantycznej. Zarazem ta literackość jego obrazów jest ewidentna. On nie jest po prostu ilustratorem tekstów. Na tym polega siła jego obrazu, że był w stanie znaleźć obrazowe ekwiwalenty dla niezwykle wyrafinowanego języka romantyków.

Wystawę w Muzeum Narodowym w Krakowie można oglądać do 31 lipca.

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadził: Jakub Kukla

Goście: prof. Andrzej Szczerski (dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie)

Data emisji: 17.02.2022

Godzina emisji: 16.30